تاثیر آزاد سازی تجاری بر سطح اشتغال کشور

نویسندگان

1 دانشیار اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

2 کارشناس ارشد اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

برنامه آزاد سازی تجاری به عنوان فرایندی در جهانی شدن، زمینه ساز رقابت پذیری بین المللی و مشارکت کشور ها در فعالیت‏های اقتصادی است. البته در جریان این برنامه فعالیت‏هایی که ازتوان رقابتی بالایی برخوردار نباشند  امکان ادامه کار را از دست می دهند. از سوی دیگر، تحقیقات نشان می دهند که تداوم در آزاد سازی تجاری به بسط وظهور فرصت های شغلی جدید منجر می‏شود. آن چه این مقاله در پی آن است چگونگی ایجاد رابطه ای تعاملی بین آزاد سازی تجاری  واشتغال به ویژه در اقتصاد ایران است به گونه ای که گرایش کشور به سمت آزاد سازی کامل تجاری ممکن است متضمن آثاری هم در کوتاه مدت و هم دربلند مدت باشد. در عمل، این فرضیه قابل اثبات است که پیوستن به فرایند جهانی شدن به عنوان مرحله تکامل یافته آزاد سازی می تواند تاثیرات معنی داری را بر سطح اشتغال کشور داشته باشد. داده های آماری مورد استفاده در این مقاله مربوط به دوره 1382-1338 است. بدین لحاظ، نقش آزاد سازی تجاری بر سطح اشتغال کشور درقالب بردارهای سری های زمانی تدوین و بررسی می گردد. سپس آثار بلند مدت و کوتاه مدت ازطریق روش های سری های زمانی به ویژه مدل اتورگرسیو تاخیردار توزیعی و مکانیسم تصحیح خطا  تعیین می گردند. نتایج بدست آمده نشان می دهند که آزاد سازی تجاری از طریق اعمال سیاست های حذف و یا کاهش تعرفه ها و افزایش واردات در کوتاه مدت اثرمعنی داری بر روی اشتغال ایجاد می کند. علاوه بر این، متغیر جهانی شدن در بلند مدت روی اشتغال اثرگذار است. می توان نتیجه گرفت اشتغال زایی درنظام اقتصادی ایران منوط به هماهنگی سیاست آزاد سازی تجاری با تاثیرات جهانی شدن دربلند مدت خواهد بود. همچنین نتایج نشان می دهند که آزاد سازی واردات کالاهای مصرفی و بخشی از کالاهای واسطه ای بر اشتغال اثرمثبت در کوتاه مدت دارد، در حالی که آزاد سازی واردات کالاهای سرمایه ای منجر به افزایش ظرفیت های تولیدی کشور می شود، به طوری که دربلند مدت اثرات معنی دار و عمیق تری براشتغال ایجاد می نماید.

کلیدواژه‌ها


بهکیش، محمد مهدی (1380)، اقتصاد ایران در بستر جهانی شدن، تهران: نشر نی.
جعفری هرندی، زهرا(1379)، صادرات غیر نفتی و اشتغال، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته اقتصاد نظری، دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی.
 سوادیان، هادی (1379)، بررسی تاثیر پیوستن ایران به سازمان جهانی تجارت (W.T.O) بر صادرات محصولات صنایع نساجی ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی، دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت.
کاظمی نائینی، شایسته (1382)، اثرات سرمایه گذاری مستقیم خارجی براشتغال زایی درایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته علوم اقتصادی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان اصفهان.
کمری بید کرپه، الهه (1383)، اثر آزاد سازی تجاری بر رشد بخش کشاورزی ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی اصفهان.
لعلی، محمد رضا(1379)، تاثیر واردات کالاهای سرمایه ای و واسطه ای در رشد اقتصادی ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران.
محجوب و اسفندیار جهانگرد (1379)، "تاثیر تجارت خارجی بر تقاضای نیروی کار متخصص و غیر متخصص ایران،" مجله برنامه و بودجه، سال چهارم، شماره 10 و 11، شماره مسلسل 46 و47، صص 105.
عسگری، منوچهر (1383)،" مدل تعادل عمومی کاربردی ایران،" فصلنامه پژوهش های اقتصادی ایران، شماره 15، صص 52-11.
مجاور حسینی، فرشید و فرید فیاض منش (1385)، "بر آورد اثرات بخش الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی،" فصلنامه پژوهش های اقتصادی ایران، شماره 27، صص 64-33.
Balassa , B. (1978), “Exports  and Economic Growth: Further  Evidence,” Journal  of Development  Economics, Vol. 50,  No. 2, pp. 181  - 189.
Enders, W. (2003), Applied Econometric Time Series, Third Edition, John Wiley & Sons Inc., USA.
Khezy, A. (2003), Jobs and Incomes in a Globalizing World, International Labor Organization (ILO).
Pesaran, H. S. and Y. Shin (1999), An Autoregressive Distributed Lag Modelling Approach to Cointegration Analysis, in  Storm, S. (ed), Econometrics and Economic Theory in the 20th Century,  Cambridge: Cambridge University Press.
Raposo, D. and Machado A. F. (2002), Trade Liberalization and Labor Market, www.cedeplar.ufmg.br.
Revenga, A. (1995), “ Empolyment and Wage Effects on Trade liberalization: the Case of Mexican Manufacturing,” Journal of Labor Economics,  Vol. 15, pp. 20 – 43.
Stalling, B. and W. Peres (2000), “The Impact of Economic Reforms in Latin America and the Carribbean,” Washington, DC: Brooking Institution Press.
Tayebi, S. K. (1996), Econometric Modeling of Import Demand in Developing Countries: the Case of Iran, PhD Dissertation, University of Wollongong, Australia.
Tomiura, E. (2001), The Impact of Import Competition on Japanese Manufacturing Employment, Research Institute for Economics and Business Administration , Kobe University, Japan.