طراحی مدل ریاضی مبتنی بر جریانهای نقدی برای پیش بینی ورشکستگی شرکت‌های‌ پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

نویسندگان

1 استادیار حسابداری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

2 کارشناس ارشد حسابداری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

چکیده

      در این پژوهش نسبت­های نقدینگی استخراج شده از صورت جریان وجوه نقد به منظور پیش بینی ورشکستگی شرکت­ها مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از مدل رگرسیون لوجستیک استفاده، و مدلی برای پیش بینی ورشکستگی در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ارائه شده است .به منظور طراحی مدل از اطلاعات دو گروه  از شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران استفاده گردید. گروه اول شرکتهای مورد بررسی  متشکل از 40 شرکت غیر ورشکسته بوده و گروه دوم نیز مشابه گروه اول و شامل 40 شرکت ورشکسته  است. به منظور طراحی مدل ریاضی ابتدا از  چهار نسبت مهم  نقدینگی  شامل: جریانهای نقدی بر مجموع داراییها، جریانهای نقدی بر کل بدهیها، جریان­های نقدی بر بدهیهای جاری و جریانهای نقدی بر خالص فروش استفاده شد. نتایج ارزیابی نشان‌دهنده رابطه هم خطی شدید  بین نسبتهای جریان­های نقدی بر دارایی­ها و جریانهای نقدی بر فروش است.  از این رو با عنایت به استفاده از رگرسیون لوجستیک گام به گام نسبت جریان­های نقدی بر دارایی­ها حذف،  و مدل نهایی با استفاده از سه متغیر باقی مانده طراحی گردید. نتایج مدل در برخی داده‌های آزمایش استفاده گردیدکه نشان‌دهنده اعتبار مدل طراحی شده و نسبتهای انتخاب شده در راستای هدف پژوهش بوده است. هم‌چنین نتایج آزمون در ارتباط با توانایی پیش‌بینی مدل نشان دهنده این واقعیت است که مدل می‌تواند دو سال قبل از وقوع ورشکستگی در شرکتها،پیش بینی صحیحی در خصوص وجود بحران و ورشکستگی ارائه کند. با دوری از زمان وقوع ورشکستگی به دلیل کمرنگ شدن شاخصهای پیش بینی کننده ورشکستگی از توان پیش بینی مدل کاسته می‌شود.

کلیدواژه‌ها


- بهرامفر، نقی،۱۳٨٤، بررسی بین نسبت‌های نقدینگی سنتی و نسبت‌های حاصل از صورت جریان وجوه نقد جهت ارزیابی تداوم فعالیت شرکتها، بررسی‌های حسابداری و حسابرسی.
-  راعی، رضا،١٣٨٤، پیش بینی درماندگی مالی شرکت ها با استفاده از شبکه‌های عصبی مصنوعی، تحقیقات مالی،دانشگاه تهران ، شماره۱۷.
- راعی، رضا،١٣۷۷، طراحی مدل سرمایه گذاری مناسب در سبد سهام با استفاده از شبکه‌های عصبی مصنوعی، رساله دکتری، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
- رسول زاده، مهدی،1380، کاربرد مدل آلتمن در تعیین وضعیت ورشکستگی شرکت­ها، مجله تدبیر، شماره120.
- زرین، جعفر،1383، بررسی تأثیر پذیرش شرکت­های سهامی در بورس اوراق بهادار تهران بر نسبت­های مالی آنها، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما محمد حسن جنانی، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات.
-  ساعتچی یزدی، حسین،1385، قانون تجارت، انتشارات مجد.
- سرمد، زهره ، 1378 ، روش های تحقیق در علوم رفتاری، چ دوم.
- سلیمانی امیری، غلامرضا، 1384، نسبت‌های مالی و پیش بینی بحران مالی در شرکت ها، تحقیقات مالی، دانشگاه تهران، شماره۱٥.
- عرب مازار، محمد، ۱۳۷٤، محتوای افزاینده جریانهای نقدی و تعهدی، رساله دکتری، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران.
- مهرانی، ساسان و دیگران ، 1384 ، بررسی کاربرد الگوهای پیش بینی ورشکستگی زیمسکی و شیراتا، بررسیهای حسابداری و حسابرسی، شماره 41.