تعیین بخش مسلط درتولید ناخالص داخلی ایران و اثر آن بر رشد اقتصادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد گروه اقتصاد، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

2 دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

10.22103/jdc.2021.15167.1087

چکیده

هدف اصلی این پژوهش تعیین عوامل موثر در تسلط بخشی در تولید ناخالص داخلی در بین بخش های کشاورزی، صنعت، خدمات و نفت و اثر آن‌ها بر رشد اقتصاد ایران با استفاده از الگوی خودرگرسیونی با وقفه ی توزیعی (ARDL) در طی دوره ی زمانی1396-1357 می باشد. نتایج حاصل از شاخص هرفیندال نشان می دهد که بخش خدمات به لحاظ اندازه، بخش مسلط در اقتصاد ایران می باشد، همچنین به ترتیب بعد از بخش خدمات به لحاظ سهمی به ترتیب بخش نفت، صنعت و کشاورزی سایر بخش های اقتصاد ایران را تشکیل داده اند. در حالیکه نتایج حاصل از برآورد نشان می هد که یک رابطه ی مثبت و معناداری بین ارزش افزوده ی بخش خدمات، صنعت، کشاورزی و نفت با رشد اقتصادی در کوتاه مدت و بلند مدت برقرار است. از طرف دیگر یافته های الگوی خودرگرسیونی با وقفه ی توزیعی (ARDL) نشان می دهد که اثر بخش نفت در کوتاه مدت و خدمات در بلند مدت بر رشد اقتصادی ایران از سایر بخش ها بیشتر بوده است، به طوریکه حتی به ترتیب در کوتاه مدت و بلندمدت، بخش خدمات و نفت در جایگاه دوم به لحاظ اثر گذاری بعد از بخش خدمات و نفت بر رشد اقتصادی قرار گرفته است

کلیدواژه‌ها

موضوعات


کریمی، محمد شریف؛ مریم حیدریان. (1395)، بررسی ارتباط متقابل بین بخش کشاورزی و صنعت در استان های ایران. سیاست‌های راهبردی و کلان، 18، 47-27.
اسفندیاری، هنگامه؛ نجفی، بهاالدین؛ موسوی، سید نعمت‌الله. (1394). نقش بخش‌های اقتصادی در رشد اقتصادی ایران با تأکید بر بخش کشاورزی. تحقیقات اقصاد کشاورزی، 1، 99-85.
گجراتی، دامودار. (1393). مبانی اقتصاد سنجی جلد دوم. موسسه انتشارات دانشگاه تهران. چاپ دهم. شماره 2/2163.
صادقی، سیدکمال؛ رنج‌پور، رضا؛ مختارزاده خانقاهی، نصرت. (1393)، مدل‌سازی رابطه بین مصرف برق و توسعه مالی در اقتصاد ایران. اقتصاد انرژی ایران، 10، 149-131.
عرب مازار، عباس؛ خادمیان، سمانه. (1392). اولویت سرمایه‌گذاری در زیر بخش‌های کشاورزی ایران.  اقتصاد کشاورزی و توسعه، 82، 43-27.
امامی، کریم؛ ادیب پور، مهدی(1389). بررسی اثرات نامتقارن شوک‌های نفتی بر تولید. مدلسازی اقتصادی، 4، 26-1.
عبدالهی عزت‌آبادی، میلاد. (1389). محاسبه درجه انحصر در بازار داخلی پسته ایران. اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی)، 24(3)، 345-335.
عمادزاده، مصطفی، دلیری چولابی، حسن. (1388). بررسی اثر متقابل و پویایی ارزش افزوده  بخش‌های اقتصادی در ایران طی دوره 2004-1980. اقتصاد مقداری، 167-147.
کورکی نژاد، ژاله؛ نجفی، بهاالدین. (1387). بررسی آثار متقابل بین بخش‌های مهم اقتصاد ایران با تأکید بر نقش بخش کشاورزی. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 63، 158-139.
شاکری، عباس. (1383). جایگاه بخش کشاورزی در فرایند توسعه اقتصادی کشور.اقتصاد کشاورزیوتوسعه،48.
فرجادی، غلامعلی، (1370). درآمدی بر نظریه‌های رشد و توسعه اقتصادی، نشر البرز، 55.
References
Abdullahi Ezzatabadi, M. (2009). Calculating the degree of monopoly in the domestic market of Iranian pistachios. Journal of Agricultural Economics and Development (Agricultural Science and Industry), 3(24), 335-345.
Ahmed, A., & Ahsan, H. (2011). Contribution of services sector in the economy of Pakistan. Working Papers & Research Reports, 2011.
Ahmed, Y. A., Rostam, B. N., & Mohammed, B. A. (2015). Sharing the agriculture and industrial sectors in the economic growth of Iraq: an Ordinary Least Squares (OLS) application. Journal of Emerging Trends in Economics and Management Sciences, 6(5), 340-353.
Alavinasab, S. M. (2013). Exports and Economic Growth: Evidence from Iran. Middle-East Journal of Scientific Research, 18(7), 936-941.
Al-Mawali, N., Hasim, H. M., & Al-Busaidi, K. (2016). Modelling the impact of the oil sector on the economy of sultanate of Oman. International Journal of Energy Economics and Policy, 6(1).
Arabmazar, A., & Khademian, S. (2013). Investment Priorities in the Agricultural Sector of Iran, Agricultural Economic and Development, 21(82), 27.
Awan, A. G., Alan, A. (2015). Impact of Agriculture Productivity on Economic Growth: A Case Study of Pakistan. Industrial Engineering Letters 2224-6096.
Bashir, A., Suhel, A., Hamidi, D. P. A. I., & Adnan, N. (2019). The Causality Between Agriculture, Industry, and Economic Growth: Evidence from Indonesia. Etikonomi, 18(2), 155-168.
Baumol, William J. (1967). “Macroeconomics of Unbalanced Growth: the Anatomy of Urban Crisis.” American Economic Review 57 (3): 415-426.
Bell, D. (1973). The coming of post-industrial society: a venture in social forecasting Basic Books. New York.
Degu, A. A. (2019). The Causal Linkage Between Agriculture, Industry and Service Sectors in Ethiopian Economy. American Journal of Theoretical and Applied Business, 5(3), 59-76.
Ehigiator, B. (2017). The Service Sector in Nigeria: An Escalator for New Economic Growth.
Emadzadeh , M., &  Daliri Cholabi, H.  (2011). Studying the Dynamic Interrelation of Value Added in Economics Sectors of Iran, Quarterly Journal of Quantitative Economics, 6(3), 137-147.
Emami, K., & Adibpour, M. (2009). The Asymmetric Effects of Oil Shocks on Output in IRAN. Economic Modeling, 3(10), 1-26.
Farjadi, Gh, (1991), An Introduction to Theories of Economic Growth and Development, Alborz Publishing.
Gujarati, D. (2014). Fundamentals of Econometrics Volume II. University of Tehran Publishing Institute.
Haksever, C., & Render, B. (2013). The important role services play in an economy. Haksever C., and Render B.(2013). Service Management: An Integrated Approach to Supply Chain Management and Operations. FT Press, New Jersey, USA.
Harris, R. and R. Sollis (2003) “Applied Time Series Modelling and Forecasting”, Wiley Applications.
Herfindal, Orris C. (1959). "A General Evaluation of Competition in the Copper Industry", Copper Costs and Prices. 1870-1957, Baltimore: Hohns Hopkins Press, xhap.70.
Hussin, F., & Ching, C. W. (2013). The contribution of economic sectors to economic growth: The cases of Malaysia and China. International Journal of Academic Research in Economics and Management Sciences, 2(2), 147.
Hussin, F., & Yik, S. Y. (2012). The contribution of economic sectors to economic growth: The cases of China and India. Research in Applied Economics, 4(4), 38.
Katircioglu, S. (2004). Co integration and causality between GDP, agriculture, industry and services growth in north Cyprus: Evidence from time-series data. Review of Social, Economic & Business Studies, 5(6), 173-187.
Kohansal, M. R., Torabi, S., & Dogani, A. (2013). Agricultural impact on economic growth in Iran using ARDL approach co integration. International Journal of Agriculture and Crop Sciences6(17), 1223.
Korki Nejad, J., &  Najafi, B. Investigating the interactions between important sectors of the Iranian economy with emphasis on the role of the agricultural sector, Agricultural Economics and Development, 16(63), 139-158.
Lewis, W.A. (1955) The Theory ofEconomic Growth, London: George Allen & Unwin Ltd.
Mahalik, M. K., Babu, M. S., Loganathan, N., & Shahbaz, M. (2017). Does financial development intensify energy consumption in Saudi Arabia? Renewable and Sustainable Energy Reviews, 75, 1022-1034.
Mohammad Sharif Karimi, Maryam Heidarian , (2017). Studying of Interaction between Agriculture and Industry Sectors in Iran's Provinces, Quarterly Journal of The Macro and Strategic Policies, 5(18), 27-47.
Nurkse, R. (1966). Problems of capital formation in underdeveloped countries.
Nwani, S. E., Kelikume, I., & Osuji, E. (2020). Does service sector growth cause agricultural and industrial development? A dynamic econometric approach. International Journal of Management, Economics and Social Sciences (IJMESS), 9(2), 58-75.
Nwani, S. E., Kelikume, I., & Osuji, E. (2020). Does service sector growth cause agricultural and industrial development? A dynamic econometric approach. International Journal of Management, Economics and Social Sciences (IJMESS), 9(2), 58-75.
Pesaran, M. H. and et al. (2001)." Bounds testing approaches to the analysis of level relationships".Journal of Applied Econometrics, 16, 289-326.
Pilat, D. (2000). No longer services as usual. Organisation for Economic Cooperation and Development. The OECD Observer, (223), 52.
Pilat, D., & Wölfl, A. (2005). Measuring the interaction between manufacturing and services.
Ramakrishna, G. (2015). Service Sector Growth, Public External debt and Economic growth: A relook in to the Experience of Ethiopia. America Journal of Business and Management, 3(2), 64-74.
Rath, D. P., & Raj, R. (2006). Analytics and implications of services sector growth in indian economy.
Rodríguez, M., & Melikhova, Y. (2015). Services in Russia: past, present, and future. Eurasian Geography and Economics, 56(6), 656-678.
Sadeghi, K., Ranjpour, R., Mokhtarzadeh Khaneghahi, N. (2009). The Asymmetric Effects of Oil Shocks on Output in IRAN. Iranian Energy Economics Quarterl, 3(10), 131-149.
Sfandiari, H., Najafi, B., Mousavi, S. (2016). The role of economic sectors in Iran's economic growth with emphasis on the agricultural sector. Agricultural Economics Research, 8(29), 85-99.
shakeri, A. The position of the agricultural sector in the process of economic development of the country. Agricultural Economics and Development, 12(48), 105-136.
Subramanian, V., Saghaian, S., Maynard, L. J., & Reed, M. (2009). Sectoral Growth Interdependencies and the Role of Agriculture in Poland and Romania. Journal of Food Distribution Research40(1).
Uddin, M. M. M. (2015). Causal Relationship between Agriculture, Industry and Services Sector for GDP Growth in Bangladesh: An Econometric Investigation. Journal of Poverty, Investment and Development, 8
Uddin, M. M. M. (2016). Causal relationship between agriculture, industry and services sector for GDP growth in Bangladesh: An econometric investigation. Journal of Poverty, Investment and Development, 8.
Yousuf, M., Ahmed, R., Akther, N., & Sumon, S. M. (2019). Estimating the Services Sector Impact on Economic Growth of Bangladesh: An Econometric Investigation. Asian Journal of Economic Modelling, 7(2), 62-72.