بررسی آثار تکانه‏‌های مخارج آموزش عمومی بر رشد اقتصاد

محقق, یحیی; زارع, هاشم; ابراهیمی, مهرزاد

doi:10.22103/jdc.2023.21892.1407

بررسی آثار تکانه‏‌های مخارج آموزش عمومی بر رشد اقتصاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه اقتصاد، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.

10.22103/jdc.2023.21892.1407

چکیده

هدف: هدف اصلی مطالعه حاضر درک آثار تکانه‏های‏ مخارج آموزش عمومی بر رشد اقتصاد ایران است.
روش: در این مطالعه یک الگوی تعادل عمومی تصادفی پویا بیزین و داده‏های فصلی تعدیل شده دوره زمانی 1400:02- 1383:01 تنظیم و برآورد شده است. جهت تخمین الگو، از متغیرهای قابل مشاهده، تولید ناخالص داخلی، مصرف خصوصی، سرمایه‏گذاری و نرخ رشد ناخالص پول استفاده شده است.
یافته‌ها: تکانه افزایش مخارج آموزش عمومی منجر به افزایش مخارج بخش خصوصی در آموزش می‏شود. بنابراین سرمایه‏گذاری در آموزش و متعاقب آن، سرمایه انسانی با افزایش مواجه می‏شوند. بهبود سرمایه انسانی، افزایش تولید، رشد اقتصادی و کاهش تورم را به دنبال دارد. با کاهش تورم، دستمزد حقیقی نیروی‏کار افزایش یافته و در نهایت تمایل خانوار به عرضه نیروی کار افزایش می‏یابد. نظر به افزایش دستمزد حقیقی نیروی کار، مصرف افزایش می‏یابد. همچنین سرمایه‏گذاری رفتاری شبیه تولید و مصرف را دنبال کرده است اما تغییرات آن شدیدتر است.
نتیجه‎گیری: تکانه مخارج آموزش عمومی مانند یک تکانه انبساطی، عملکرد اقتصاد را تحت تأثیر قرار داده و موجب بهبود شرایط اقتصاد می‏شود. با توجه به نتایج حاصل از تخمین الگو و اهمیت نقش سرمایه انسانی در رشد اقتصاد ایران، پیشنهاد می‏شود که مخارج آموزش عمومی به عنوان سرمایه‏گذاری بلندمدت در اقتصاد تبیین گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

اقتصاد توسعه

مراجع

اکبریان، رضا و فام‌کار، مهسا (1389). بررسی ارتباط بین نابرابری درآمد، مخارج آموزشی و رشد اقتصادی. پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 1(1)، 185-161 https://egdr.journals.pnu.ac.ir/article_11_03ea7702209644528eb7ef883cba9f36.pdf.

پاشا زانوس، پگاه؛ بهرامی، جاوید؛ توکلیان، حسین و محمدی، تیمور (1398). بررسی عملکرد رژیم‌های ارزی بر نوسانات تولید و تورم در شرایط ادغام مالی بین‌المللی برای اقتصاد ایران: رهیافت تعادل عمومی پویای تصادفی. اقتصاد و تجارت نوین، 14(44)، 69-41https:/jnet.ihcs.ac.ir/article_4990_ 8675c383d6212a6c03c95a803e7c1322.pdf.

پروین، سهیلا؛ ابراهیمی، ایلناز و احمدیان، اعظم (1393). تحلیلی بر تأثیر شوک‌های ترازنامه‌ای نظام بانکی بر تولید و تورم در اقتصاد ایران (رویکرد تعادل عمومی پویای تصادفی). پژوهشنامه اقتصادی، 14(52)، 186-149.https://joer.atu.ac.ir/article_398_429abccf77534547fab2edf053d7bdbb.pdf.

پورفرج، علیرضا (1384). مخارج دولت برای سرمایه انسانی و نقش آن در رشد اقتصادی ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، 40(2)، 86-57. https://jte.ut.ac.ir /article_11456_f841fe933c9a1adb8bbb71973ddbaa1e.pdf.

تقی‏پور، انوشیروان و اصفهانیان، هما (1395). تحلیل ادوار تجاری تکانه‌های نفتی و مخارج دولت و مکانیزم‌‌های اثرگذاری آن‌ها بر متغیرهای کلان اقتصادی: رهیافت مدل DSGE. اقتصاد مالی، 10(35)، 102-75. https://ecj.ctb.iau.ir/article_527150_9ad6ff77930bac928f7e93bf9550de11.pdf

توکلیان، حسین و کمیجانی، اکبر (1391). سیاست‌گذاری پولی تحت سلطۀ مالی و تورم هدف ضمنی در قالب یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی برای اقتصاد ایران. تحقیقات مدلسازی اقتصادی، 3(8)، 117-87 https://jemr.khu.ac.ir/article-1-539-fa.pdf.

حسن‌زاده جزدانی، علیرضا (1399). بررسی واکنش متغیرهای کلان اقتصادی نسبت به مالیات در اقتصاد ایران در چارچوب مدل تعادل عمومی پویای تصادفی. مجله توسعه و سرمایه، 5(2)، 104-85 https://jdc.uk.ac.ir/article_2702_30dc440e2c26ae34edb4ee74c88e82c1.pdf.

درگاهی، حسن و بیرانوند، امین. (1397). بررسی رابطه آسیب‌های اجتماعی و رشد اقتصادی ایران با تأکید بر سرمایه انسانی در الگوی رشد درونزا: رویکرد DSGE. فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه، 23(3)، 100-59 http://jpbud.ir/article-1-1787-fa.html

سامتی، مرتضی؛ عمادزاده، مصطفی؛ خوش اخلاق، رحمان و جنتی مشکانی، ابوالفضل (1391). تأثیر مخارج آموزش بر سرمایه انسانی، رشد اقتصادی و فقر در ایران با استفاده از مدل تعادل عمومی. رساله دکتری، دانشگاه اصفهان، https://ganj.irandoc.ac.ir//#/articles/bba043d82e3a464636896da7b90eb4ca

شاه‏حسینی، سمیه و بهرامی، جاوید (1391). طراحی یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی کینزی جدید برای اقتصاد ایران با در نظر گرفتن بخش بانکی. پژوهش‌های اقتصادی ایران، 17(53)، 83-55 https://ijer.atu.ac.ir/article_2772_5c7db8d339d9057f3575d819c45ec16b.pdf.

علیخان بیک زند، رضا (1401). بررسی اثر سرمایه انسانی بر ارزش افزوده اقتصادی در ایران و ارائه راهکارهای مناسب جهت ارتقاء آن. پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، ۲۲(۱)، 174-147 http://ecor.modares.ac.ir/article-18-53248-fa.html.

فخرحسینی، فخرالدین (1390). الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی برای ادوار تجاری پولی اقتصاد ایران. تحقیقات مدلسازی اقتصادی، 2(3)، 28-1. https://jemr.khu.ac.ir/article-1-145-fa.pdf.

فطرس، محمدحسین؛ توکلیان، حسین و معبودی، رضا (1394). تأثیر تکانه‌های پولی و مالی بر متغیرهای کلان اقتصادی- رهیافت تعادل عمومی تصادفی پویای کینزی جدید 1391-1340. پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 5(19)، 94-73 https://egdr.journals.pnu.ac.ir/article_1646_ b8f79af7121923c1289117c8cb61678d.pdf

میرباقری، میرناصر و زمانی، احمد (1400). بررسی تأثیر هزینه‌های آموزش و رابطه آن با رشد اقتصادی. تدریس پژوهی، 9(3)، 336-312https://trj.uok.ac.ir/ article_62305_70f93400ec44e85557813a15edb81522.pdf.

References

Aghion, P., Caroli, E., & García-Peñalosa, C. (1999). Inequality and economic growth: the perspective of the new growth theories. Journal of Economic Literature, 37, 1615-1660 https://doi.org/110.1257/jel.37.4.1615.

Akbarian, R., & Famkar, M. (2010). The association between income inequality, education expenditures and economic growth. Economic Growth and Development Research, 1(1), 185-161. https://egdr.journals.pnu.ac. ir/article_11_03ea7702209644528eb7ef883cba9f36.pdf?lang=en [In Persian].

Alikhan Beyk Zand, R. (2022). Investigating the effect of human capital on economic value added in iran and providing appropriate solutions to promote it. The Economic Research (Sustainable Growth and Development), 22(1), 147-174 http://ecor.modares.ac.ir/article-18-53248-fa.html [In Persian].

Angelopoulos, K., Malley, J., & Philippopoulos, A. (2009). Welfare implications of public education spending rules. CESifo Working Paper Series No. 2510, https://doi.org/10.2139/ssrn.1324572.

Anvari, E., Ahangari, A.M., & Jafari, E. (2020). The role of government health and education expenditure on economic growth in iran and OPEC countries. Iranian Economic Review, 24(4), 1079-1098 https://doi.org/ 10.22059/ier.2020.78837.

Awan, M., Malik, N., Sarwar, H., & Waqas, M. (2011). Impact of education on poverty reduction. International Journal of Academic Research, https://www.researchgate.net/publication/215442733_Impact_of_education_ on_poverty_reduction.

Azariadis, C., & Drazen, A. (1990). Threshold externalities in economic development. The Quarterly Journal of Economics, 105(2), 501-526 https://doi.org/10.2307/2937797.

Benhabib, J., & Spiegel, M.M. (1994). The role of human capital in economic development evidence from aggregate cross-country data. Journal of Monetary Economics, 34(2), 143-173 https://doi.org/10.1016/ 0304-3932(94)90047-7.

Blankenau, W. (2005). Public schooling, college subsidies and growth. Journal of Economic Dynamics and Control, 29(3), 487-507 https://doi.org/10.1016/j.jedc.2004.04.001.

Brooks, S.P., & Gelman, A. (1998). General methods for monitoring convergence of iterative simulations. Journal of Computational and Graphical Statistics, 7(4), 434-455 https://doi.org/10.1080/10618600.1998.10474787.

Castello-Climent, A., & Doménech, R. (2008). Human capital inequality, life expectancy and economic growth. Economic Journal, 118, 653-677 https://doi.org/10.1111/j.1468-0297.2008.02136.x.

Cooley, T.F., & Hansen, G.D. (1989). The inflation tax in a real business cycle model. American Economic Review, 79(4), 733-748, Retrieved from https://ideas.repec.org/a/aea/aecrev/v79y1989i4p733-48.html.

Dargahi, H., & Beiranvand, A. (2018). Examining the relationship between social damages and iran’s economic growth with an emphasis on human capital in an endogenous growth model: DSGE approach. JPBUD. 23(3), 59-100 http://jpbud.ir/article-1-1787-fa.html [In Persian].

Dib, A. (2001). An estimated canadian DSGE Model with nominal and real rigidities. Bank of Canada Working Paper, 1701-93972001-26 https://doi.org/10.34989/swp-2001-26.

Doré, N.I., & Teixeira, A.A.C. (2023). The role of human capital, structural change, and institutional quality on Brazil's economic growth over the last two hundred years (1822–2019). Structural Change and Economic Dynamics, 66, 1-12 https://doi.org/10.1016/j.strueco.2023.04.003.

Fakhrehoseini, F. (2011). The dynamic stochastic general equilibrium model of monetary business cycle for Iran. Journal of Economic Modeling Research, 2(3), 1-28 http://jemr.khu.ac.ir/article-1-145-fa.html [In Persian].

Fotros, M.H., Tavakolian, H., & Maaboudi, R. (2015). Impact of fiscal and monetary shocks on macroeconomic variables in iran, dynamic stochastic general equilibrium approach 1961-2012. Economic Growth and Development Research, 5(19), 94-73 https://egdr.journals.pnu.ac.ir/article_1646_b8f79af7121923c1289117 c8cb61678d.pdf?lang=en [In Persian].

Freeman, C., & Louçã, F. (2002). As time goes by: From the industrial revolutions to the information revolution: Oxford University Press, https://www.amazon.com/Time-Goes-Industrial-Revolutions-Information/dp/0199251053.

Freire, C. (2021). Technological transformation and innovation for economic diversification and structural transformation in CDDCs. Background Document to the Commodities and Development Report. Retrieved from https://unctad.org/system/files/non-official-document/DITC_COM_2021_D_BN03_en.pdf.

Galor, O. (2005). Chapter 4 from stagnation to growth: Unified growth theory. In P. Aghion & S.N. Durlauf (Eds.). Handbook of Economic Growth, 1, 171-293 https://doi.org/10.1016/S1574-0684(05)01004-X.

Glomm, G.R.B. (1992). Public versus private investment in human capital: Endogenous growth and income inequality. Journal of Political Economy, 100(4), 818-834 https://doi.org/10.1086/261841.

Hanushek, E.A., & Woessmann, L. (2008). The role of cognitive skills in economic development. Journal of Economic Literature, 46(3), 607-668 https://doi.org/10.1257/jel.46.3.607.

Hassanzadeh Jezdani, A.R. (2021). Investigating the repercussion of macroeconomic variables to taxes in the iranian economy in the framework of the dynamic equilibrium general equilibrium model. Journal of Development and Capital, 5(2), 85-104 https://jdc.uk.ac.ir/article_2702_30dc440e2c26ae34edb4ee74c88e8 2c1.pdf?lang=en [In Persian].

Hodgson, G. (1996). An evolutionary theory of long-term economic growth. International Studies Quarterly, 40(3), 391-410 https://doi.org/10.2307/2600717.

Idrees, A.S., & Siddiqi, M.W. (2013). Does public education expenditure cause economic growth? Comparison of developed and developing countries. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences (PJCSS), 7(1), 174-183, Retrieved from http://hdl.handle.net/10419/188083.

Lipset, S.M. (1960). Political man; the social bases of politics. Doubleday: Doubleday, https://www.amazon.com/ Political-Man-Social-Politics-Expanded/dp/0801825229.

Lucas, R.E. (1988). On the mechanics of economic development. Journal of Monetary Economics, 22(1), 3-42 https://doi.org/10.1016/0304-3932(88)90168-7.

Mankiw, N.G., Romer, D., & Weil, D.N. (1992). A contribution to the empirics of economic growth. The Quarterly Journal of Economics, 107(2), 407-437 https://doi.org/10.2307/2118477.

Mercan, M., & Sezer, S. (2014). The effect of education expenditure on economic growth: The case of Turkey. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 109, 925-930 https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.12.565.

Mirbagheri hir, M., & Zamani, A. (2021). Investigating the impact of education costs and its relationship with economic growth. Research in Teaching, 9(3), 336-312 https://trj.uok.ac.ir/article_62305_70f93400ec44e 85557813a15edb81522.pdf?lang=en [In Persian].

Nelson, R.R. (1998). The agenda for growth theory: A different point of view. Cambridge Journal of Economics, 22(4), 497-520 https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.cje.a013731.

North, D.C. (1989). Institutions and economic growth: An historical introduction. World Development, 17(9), 1319-1332 https://doi.org/10.1016/0305-750X(89)90075-2.

Owoeye, T., & Adenuga, O.S. (2005). Human capital and economic development- an empirical analysis of a developing economy (1970-2000), https://doi.org/10.2139/ssrn.726748.

Parvin, S., Ebrahimi, I., & Ahmadian, A. (2014). Analysis of the impact of banking system's balance sheet shocks on output and inflation in Iranian economy. Economics Research, 14(52), 149-186 https://joer.atu.ac.ir/article _398_429abccf77534547fab2edf053d7bdbb.pdf?lang=en [In Persian].

Pasha Zanous, P., Bahrami, J., Tavakkolian, H., & Mohammadi, T. (2019). Investigating the performance of currency regimes in production and inflation fluctuations under international financial integration conditions for Iran: using a DSGE Model. New Economy and Trad, 14(3), 41-69 https://jnet.ihcs.ac.ir/article_4990_ 8675c383d6212a6c03c95a803e7c1322.pdf?lang=en [In Persian].

Pasinetti, L.L. (1982). Structural change and economic growth: A theoretical essay on the dynamics of the wealth of nations. The Economic Journal, 92(368), 974-976 https://doi.org/10.2307/2232683.

Perez, C. (1983). Structural change and assimilation of new technologies in the economic and social systems. Futures, 15(5), 357-375 https://doi.org/10.1016/0016-3287(83)90050-2.

Pourfaraj, A.R. (2005). Government spending on human capital and its role in Iran's economic growth. Journal of Economic Research, 40(2), 57-86 https://jte.ut.ac.ir/article_11456_f841fe933c9a1adb8bbb71973ddbaa1e.pdf?lang =en [In Persian].

Romer, P.M. (1986). Increasing returns and long-run growth. Journal of Political Economy, 94(5), 1002-1037 Retrieved from https://www.jstor.org/stable/1833190.

Rotemberg, J.J. (1982). Monopolistic price adjustment and aggregate output. The Review of Economic Studies, 49(4), 517-531 https://doi.org/10.2307/2297284.

Sameti, M., Emadzadeh, M., Khosh Akhlagh, R., & Jannati Mashkani, A. (2011). The effect of education expenditure on human capital, economic growth and poverty in Iran using the general equilibrium model. Ph.D. Dissertation, University of Isfahan, https://ganj.irandoc.ac.ir//#/ articles/bba043d82e3a464636896da7b90eb4ca [In Persian].

Shahhosseini, S., & Bahrami, J. (2013). Designing a new Keynesian dynamic stochastic general equilibrium model for Iran's economy with banking sector. Iranian Journal of Economic Research, 17(53), 55-83 https://ijer.atu.ac.ir/article_2772_5c7db8d339d9057f3575d819c45ec16b.pdf?lang=en [In Persian].

Siggel, E., & Ssemogerere, G. (2004). Uganda's policy reforms, industry competitiveness and regional integration: A comparison with Kenya. Journal of International Trade & Economic Development, 13, 325-357 https://doi.org/ 10.1080/0963819042000240057.

Škare, M., & Lacmanović, S. (2015). Human capital and economic growth: A review essay. Amfiteatru Economic Journal, 17(39), 735-760, Retrieved from http://hdl.handle.net/10419/168945.

Solow, R.M. (1956). A Contribution to the Theory of Economic Growth. The Quarterly Journal of Economics, 70(1), 65-94 https://doi.org/10.2307/1884513.

Son, H.H. (2010). Human Capital Development. ADB Economics Working Paper Series No. 225. Retrieved from https://www.adb.org/sites/default/files/publication/28427/economics-wp225.pdf.

Su, X. (2004). The allocation of public funds in a hierarchical educational system. Journal of Economic Dynamics and Control, 28, 2485-2510 https://doi.org/10.1016/j.jedc.2004.01.003.

Suwandaru, A., Alghamdi, T., & Nurwanto, N. (2021). Empirical analysis on public expenditure for education and economic growth: Evidence from Indonesia. Economies, 9(4), 146 Retrieved from https://www.mdpi.com/2227-7099/9/4/146.

Swan, T.W. (1956). Economic growth and capital accumulation. Economic Record, 32(2), 334-361 https://doi.org/ 10.1111/j.1475-4932.1956.tb00434.x.

Taghipour, A., & Isfahanian, H. (2016). Government spending and the transmission channels of their effects on macroeconomic variables: A DSGE approach. Financial Economics, 10(35), 75-102 https://ecj.ctb.iau.ir/ article_527150_9ad6ff77930bac928f7e93bf9550de11.pdf?lang=en [In Persian].

Tamura, R. (1991). Income convergence in an endogeneous growth model. Journal of Political Economy, 99(3), 522-540 https://doi.org/10.1086/261765.

Tavakolian H., & Komijani A. (2012). Monetary policy under fiscal dominance and implicit inflation target in Iran: A DSGE approach. Journal of Economic Modeling Research, 3(8), 87-117 http://jemr.khu.ac.ir/article-1-539-fa.html [In Persian].

Tilak, J.B.G. (2002). Education and Poverty. Journal of Human Development, 3(2), 191-207 https://doi.org/ 10.1080/14649880220147301.

Trabelsi, S. (2017). Public education expenditure and economic erowth: the educational quality threshold effect. Region et Developpement, 45, 99-112 https://ideas.repec.org/a/tou/journl/v45y2017p99-112.html.

Uhlig, H.A. (1999). Toolkit for analyzing nonlinear dynamic stochastic models easily. In Ramon Marimon and Andrew Scott, eds, Computational Methods for the Study of Dynamic Economies, Oxford University Press, 30-61 https://www.sfu.ca/~kkasa/uhlig1.pdf.

Zhang, J. (1996). Optimal public investments in education and endogenous growth. The Scandinavian Journal of Economics, 98(3), 387-404 https://doi.org/10.2307/3440733.