بررسی اثر ترکیب بودجه دولت بر رفاه اجتماعی در ایران: دوره‌زمانی (1382-1360)

نویسندگان

1 دانشیار اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

2 استادیار اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

3 کارشناس ارشد اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

     اگر در 150 سال پیش دولت، کلاسیک مطلوب­ترین دولت­ها نزد اقتصاد دانان بوده است به­دلیل مشخص شدن بیشتر ضعف­های بازار و مطرح شدن شکست بازار در حوزه جدیدی مثل توزیع درآمد و تأمین اجتماعی، امروزه، مطلوب­ترین دولت از نظر اقتصاددانان دولت رفاه است. فرض و اصل اساسی در مورد دولت رفاه این است که حکومت، مسئولیت آسایش اتباعش را بر عهده دارد. روش تحقیق این مطالعه توصیفی بر روش علی و معلولی مبتنی است، و سعی شده است نقش ترکیب بودجه دولت بر رفاه اجتماعی بررسی شود. در راستای این امر برای تحلیل اثر ترکیب  بودجه دولت بر رفاه اجتماعی در اقتصاد ایران طی دوره 13821360 از مدل­های اقتصاد سنجی استفاده شده است. مهم­ترین نتایج حاکی از این است که مخارج موزون دولت بر رفاه اجتماعی اثر مثبت داشته، ولی نکته­ای که باید به آن توجه کرد ترکیب مخارج موزون دولت است که از هزینه­های بهزیستی،آموزش و بهداشت تشکیل شده که هزینه­های آموزشی دولت دارای بیشترین وزن در مخارج دولت است و مخارج بهداشتی و بهزیستی دولت به ترتیب، اولویت­های بعدی دارد. درآمدهای نفتی دولت در بودجه بر رفاه اجتماعی اثر مثبت دارد. ضریب هزینه­های نظامی دولت بر رفاه اجتماعی علامت مثبت دارد ولی چون ضریب آماری مخارج نظامی دولت معنی­دار نیست به نظر می­رسد که هزینه­های نظامی دولت بر رفاه اجتماعی تأثیری ندارد.

کلیدواژه‌ها


 - آیت الهی، علیرضا (1374). اصول برنامه ریزی، انتشارات: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
- بشیریه، حسین (1381).آموزش دانش سیاسی (مبانی علم سیاست نظری)، انتشارات:نشر نگاه معاصر.
- برنامه چهارم عمرانی کشور (1347). فصل 21 ، رفاه اجتماعی.
- پرخیده، احمد؛ تحلیل شاخص توسعه انسانی در آخرین گزارش UNDP (2003) و جایگاه ایران.
- پسران، محمد هاشم (1355). رفاه اجتماعی و برنامه­ریزی، مجموعه مقالات سمینار رفاه اجتماعی در ایران.
- توکلی، زهره (1383). «بررسی نقش دولت در رفاه اجتماعی با توجه به تغییر در ترکیب مخارج دولت» پایان نامه کارشناسی ارشد علوم اقتصادی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.
- دادگرکرماجانی، یدا... (1378). مالیه عمومی و اقتصاد دولت ، مؤسسه فرهنگی هنری انتشارات: بشیر علم و ادب.
- زاهدی اصل، محمد (1381). مبانی رفاه اجتماعی.دانشگاه علامه طباطبایی چاپ اول تهران.
- سازمان برنامه و بودجه (1352). «مجموعه مقالات سمینار رفاه اجتماعی».
- سمت (1373). مجموعه مقالات سمینار جامعه شناسی و توسعه، جلد دوم.
- طاهری، ابوالقاسم (1379). تاریخ اندیشه­های سیاسی در غرب، نشر قومس.
- فرج وند، اسفندیار (1384).  فراگرد تنظیم تا کنترل بودجه چاپ چهاردهم. انتشارات: فروزش، تبریز.
-گزارش توسعه انسانی 2001 -1991 ، برنامه عمران سازمان ملل متحد.
- منتقمی، فروغ (1384). آشنایی با دولت­های رفاه ، مجله بررسی­های بازرگانی. شماره 12، خرداد و تیر.
- میرزائی اهرنجانی، حسن (1377). اصول تنظیم و روش­های کنترل بودجه، انتشارات دانشکده علوم اداری و مدیریت بازرگانی دانشگاه تهران.
- نیلی، فرهاد (1374). «رشد اقتصادی، توزیع درآمد و رفاه اجتماعی در سال­های1372-1361­» مجله برنامه و بودجه، شماره اول.
-Abdel-Rahman, Hesham And Ping Wang, (1997). Social Welfare And Income Inequality In A System Of Cities. Journal of  Urban Economics, Vol. 41, 462 – 483.
-Gomanee. K, Girma. S And Morrissey.O(2003) Aid, Public Spending And Human Welfare: Evidence From Quantile Regressions Centre For Research In Economic Development And International Trade, University Of Nottingham
-Manton, Kenneth G. And Woodbury, Max. A. And Stallard, Eric (1991) .Statistical And Measurement Issues In Assessing The Welfare Status Of Aged Individuals And Population. Journal of Econometrics.
-Mirhady, Farhad (1978). Welfare Economics, A Theoretical Model Of Optimal Income Distributin. Theses, Oxford University.