ارزیابی اثربخشی نظام کنترل‌های داخلی از دیدگاه حسابرسان مستقل و تأثیرآن بر فرآیند حسابرسی

نویسندگان

1 دانشیار حسابداری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

2 عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان

چکیده

     تهیه اطلاعات مالی قابل اتکا برای استفاده‌کنندگان از طریق صورت‌های مالی حسابرسی شده، موجب اطمینان نسبی یا حداقل قابل قبول بودن این اطلاعات و ارقام به منظور تصمیم‌گیری‌های صحیح و مناسب است. برای چنین اظهارنظری، حسابرسان می‌باید به بررسی عملیات، فعالیت‌ها و سایر شواهد مورد نیاز بپردازند. در این بین ارزیابی اثربخشی‌کنترل‌های داخلی در شرکت­ها برای اطمینان از عدم اتلاف حقوق صاحبان سهام به عنوان یکی از مهم‌ترین مراحل در فرآیند حسابرسی، نقش بسزایی در قضاوت حسابرس نسبت به صورت‌های مالی دارد. این پژوهش در پی این پرسش است ­که آیا سیستم کنترل­های داخلی در شرکت­ها به منظور جلوگیری از وقوع اشتباهات، انحرافات و تخلفات به گونه­ای مؤثر و کارآمد اعمال می‌شود؛ به عبارت دیگر آیا سیستم کنترل داخلی از دیدگاه حسابرسان مستقل، اثربخش است؛ هم­چنین ­آیا ارزیابی حسابرس از سیستم کنترلی بر فرایند حسابرسی تأثیرگذار است یا به ارزیابی کنترل­های داخلی صرفاً به عنوان مرحله­ای از فرآیند حسابرسی نگریسته می­شود و عملیات حسابرسی شرکت­ها، از روش به­کارگیری کنترل­ها در این شرکت­ها  تأثیر چندانی نمی­پذیرد؟ نتایج این تحقیق، نشان می‌دهد که کنترل­های داخلی در شرکت­ها اثربخش و ارزیابی‌های حسابرسان مستقل از اثربخشی کنترل­ها  مبنای عملیات حسابرسی قرار نمی‌گیرد.    

کلیدواژه‌ها


- آرنز، ال وین­آ و لایک، جیمزک،(1382)، حسابرسی رویکردی یکپارچه، ترجمه علی پارساییان، انتشارات ترمه، تهران.
- کمیته تجدیدنظردستورالعمل حسابرسی، (79-1378)، دستور العمل حسابرسی، سازمان حسابرسی، تهران.
- کمیته تدوین رهنمودهای حسابرسی،(1376)، رهنمودهای حسابرسی، سازمان حسابرسی تهران.
- کمیته مسئول تدوین بیانیه‌های مفاهیم بنیادی حسابرسی،(1379)، بیانیه مفاهیم بنیادی حسابرسی، ترجمه علی نیکخواه آزاد، سازمان حسابرسی، تهران.
- کمیته فنی تدوین استانداردها، (1377)، استانداردهای حسابرسی، سازمان حسابرسی، تهران.
- مهام، کیهان و پوریانسب، امیر،( 1377)، کنترل داخلی چارچوب یکپارچه –  جلد اول و دوم، سازمان حسابرسی، تهران.
- Ashton R. H. , (spring 1974), An Experimental Study of Internal Control Judgment, journal of Accounting Research.
- Beiniger James. R, (1986), the Control Revolution (Cambridge, MA: Harvard niversity Press).
- Borthick A. Faye, Curtis Mary B. and Sriram Ram S. ,(August 2006), Accelerating the acquisition of knowledge structure to improve performance in internal control reviews, Accounting, Organizations and Society, Volume 31, Issues 4-5,pages 323-342.
- Chuleeporn Changchit, Holsapple Clyde. W and Madden Donald. L, (March2001), Supporting managers' internal control evaluations: an expert system and experimental results, Decision Support Systems, Volume30, Issue4, Pages 437-449
- Knechel W. Robert, (November 2006), the business risk audit: Origins, obstacles and opportunities, Accounting, Organizations and Society.
- Lori S. Kopp and Ed O'Donnell, (July 2005), the influence of a business-process focus on category knowledge and internal control evaluation, Accounting, Organizations and Society, issue5, pages 423-434.
- Mautz R. K.  And Mini Donald L, (April 1996), Internal Control and Auditing Program Modification, journal of Accounting Review.
- Mautz R. K, Kell W.G. , Maher M. W., Merten A. G., Reilly R. R., Severence D. G. and White B. J. , (1980), Internal Control in U. S. Corporations: The State of The Art (New York: Financial Executives Research Foundation).
- Mautz R. K and Winjum J. ,(1981), Criteria for Management Control Systems (New York: Financial Executives Research Foundation).