ارزیابی رتبه بندی شرکتها بر اساس اطلاعات حسابداری و غیرحسابداری و مقایسه آن با رتبه بندی شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران

نویسندگان

1 دانشیار حسابداری، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری حسابداری، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 کارشناس ارشد حسابداری، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

توسعه بازارهای سرمایه، موجب ایجاد و گسترش مؤسسات خدمات مالی می‌شود. یکی از خدماتی که این مؤسسات ارائه می‌کنند، رتبه‌بندی انواع اوراق بهادار و شرکت‌ها است. در این تحقیق نماگرهای مورد نظر سازمان بورس اوراق بهادار تهران در رتبه‌بندی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و اعلام فهرست 50 شرکت فعال‌تر با معیارهای مالی و غیرمالی ارزیابی عملکرد مورد نظر تحقیق مورد مقایسه و بررسی قرار گرفت و همبستگی و ارتباط  میان آنها به دست آمد. هدف اصلی تحقیق، تعیین این است که آیا شرکتی که طبق گزارش­های بورس اوراق بهادار تهران رتبه بالایی در میان سایر شرکت‌ها دارد، از نظر معیارهای مالی و غیرمالی ارزیابی عملکرد نیز از دیگر شرکت‌ها بالاتر است یا خیر. نتایج آزمون فرضیات و تحلیل همبستگی بیانگر این است که بین رتبه‌بندی شرکت‌ها بر اساس نماگرهای بورس و رتبه‌بندی آنها بر اساس متغیرهای مورد نظر این پژوهش، همبستگی ضعیفی وجود دارد و این همبستگی‌ها در اغلب موارد معنی‌دار نیست و بیانگر این است که شرکت‌های برتر از حیث نماگرهای بورس اوراق بهادار تهران الزاماً رتبه‌های بالاتری نیز از دیدگاه متغیرهای مورد نظر پژوهش نبوده‌اند.

کلیدواژه‌ها


- آذر، عادل و رجب زاده، علی(1381). تصمیم گیری کاربردی: رویکرد MADM ، تهران، انتشارات نگاه دانش.
- آذر، عادل و صفری، سعید(1381). مدل سازی تعالی سازمانی با رویکرد تحلیل پوششی داده ها، مجله مجتمع آموزش عالی قم، ش 12.
- آذر، عادل و مومنی، منصور(1385). آمار و کاربرد آن در مدیریت، جلد 2، تهران، انتشارات سمت، چ دهم.
- اسلامی بیدگلی، غلامرضا، تهرانی، رضا و شیرازیان، زهرا (1384). بررسی رابطه میان عملکرد شرکت‌های سرمایه‌گذاری بر اساس سه شاخص ترینر، جنسن و شارپ با اندازه (ارزش بازاری) و نقدشوندگی آنها، فصلنامه تحقیقات مالی، س 7، ش 19.
- اصغرپور، محمدجواد(1377). تصمیم گیری های چند معیاره، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
- انواری رستمی، علی اصغر و ختن لو، محسن(1385). بررسی مقایسه­ای رتبه­بندی شرکت­های برتر بر اساس نسبت­های سودآوری و شاخص­های بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی، س 12، ش 43.
- خاکی، غلام رضا (1377). آشنایی با مدیریت بهره‌وری، جلد 2، تهران، کانون فرهنگی انتشارات سایه نما.
- رابینس، استفان (1380). تئوری سازمان، ترجمه مهدی الوانی و حسن دانایی فرد، تهران، انتشارات صفار اشراقی.
- روح بخش آملی مقدم، حمید  (1383). رتبه‌بندی کارگزاران بورس منطقه‌ای خراسان با استفاده از روش طبقه‌بندی تاکسونومی عددی، اداره مطالعات و بررسی های اقتصادی سازمان بورس اوراق بهادار تهران، طرح پژوهشی.
- سازمان مدیریت صنعتی (1386). فهرست 100 شرکت برتر (imi-100)، بخش مشاوره و تحقیق، گروه اقتصاد.
- سینایی، حسن علی (1373). سنجش کارایی بورس اوراق بهادار تهران ، فصلنامه تحقیقات مالی، س 1، ش 2.
- صارمی، محمود، صفری، حسین، فتحی، حبیبه و حسینی، فرشید(1385). ارائه مدلی برای رتبه بندی شرکت های انفورماتیکی، پژوهشنامه بازرگانی، دوره 10، ش 40.
- طاهری، شهنام (1378). بهره‌وری و تجزیه و تحلیل آن در سازمان‌ها، تهران، نشر دهقان.
- غضنفری، مهدی و حنانی، حامی (1381). ارزیابی عملکرد شرکت و سنجش متوازن آن، مدیریت، ش 63 و 64.
- فدائی نژاد، محمد اسماعیل(1374). آزمون شکل ضعیف نظریه بازار کاراری سرمایه در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه تحقیقات مالی، س 2، ش 5 و 6.
- قدرتیان کاشان، سید عبدالجابر و انواری رستمی، علی اصغر (1383). طراحی مدل جامع ارزیابی عملکرد و رتبه بندی شرکت ها، فصلنامه مدرس علوم انسانی، ش 36.
- قلی زاده، محمد حسن (1383). طراحی مدل رتبه­بندی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از تحلیل پوششی داده­ها، پایان نامه دکتری، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران.
- مدنی محمدی، حمید(1385). تدوین مدلی برای رتبه‌بندی شرکت‌های کارگزاری بورس اوراق بهادار تهران، اداره مطالعات و بررسی های اقتصادی سازمان بورس اوراق بهادار تهران، طرح پژوهشی.
- مؤمنی، منصور و فعال قیومی، علی (1385). تحلیل های آماری با استفاده از spss . تهران، انتشارات کتاب نو.
- مهرانی، ساسان، مهرانی، کاوه و کرمی، غلامرضا(1383). استفاده از اطلاعات مالی و غیرمالی جهت تفکیک شرکت­های موفق از ناموفق، فصلنامه بررسی­های حسابداری و حسابرسی، س 11، ش 38.
- نمازی، محمد و شوشتریان، زکیه (1374). بررسی کارائی بازار بورس اوراق بهادار ایران، فصلنامه تحقیقات مالی، س 2، ش 7 و 8.
 - Johnson, R. And Soenen, L. (2003). Indicators of Successful Companies. European Management Journal. Vol. 21, No. 3.
- Jones, C. (1993). Investment: Analysis and Management. 4th Edition, John Willey & Sons Inc.
- Kathy Ho, Shin Jeh and Ruth B. Mckay. (2002). Balanced Score Card: Two Perspectives, CPA.
- Mohanram, P. (2004). Separating Winners from Losers among Low Book to Market Stock Using Financial Statement Analysis, Columbia Business School.
- Piotroski, J. (2000). Value Investing: The Use of Historical Financial Statement Information to Separate Winners from Losers, Journal of Accounting Research, No. 38.
- Redman L Arnold, N S Gullet. (2000). The Performance Of Global And International Mutual Fund. Journal of Finance. Volume 13.
- Stewart, G.B. (1991). The Quest for Value: A Guide for Senior Managers, New York, Haper Collin Publisher.