بررسی اثر جهانی‌شدن بر رابطه مبادله ناخالص کالاهای مصرفی، واسطه‌ای و سرمایه‌ای ایران با استفاده از رهیافت معادلات همزمان

نویسندگان

1 دانشجوی دوره دکتری اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

2 استادیار اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

3 دانشیار اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

چکیده

با توجه به اهمیت روزافزون فرایند جهانی شدن در اقتصاد و توجه خاص کشورها به رابطه مبادله که نشانگر میزان بهرهمندی از منافع تجارت بین الملل است، در این مقاله سعی شده است که اثر جهانی ‌شدن از طریق شاخص سطح تجارت بین‌الملل(LIT)روی رابطه مبادله ناخالص ایران دیده شود. بدین منظور با استفاده از داده‌های مربوط به 1350 و    1384 و در یک سیستم معادلات همزمان، این اثر به تفکیک نوع کالاها (مصرفی، واسطه‌ای و سرمایه‌ای) دیده شده است. لازم به ذکر است که به تفکیک نوع کالاها،دادهها فقط تا سال 84 موجود است. نتایج نشان می‌دهد که اثر جهانی‌شدن روی رابطه مبادله ناخالص کالاهای مصرفی، منفی و روی رابطه مبادله ناخالص کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای مثبت بوده است.

کلیدواژه‌ها


- ابریشمی، حمید، محسن مهرآرا و رضا محسنی(1383)، تأثیر آزادسازی تجاری بر رشد صادرات و واردات، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی،40: 126-95.
- بهکیش، محمد مهدی(1380)، اقتصادایراندربسترجهانی‌شدن،  نشر نی، تهران.
- تشکینی، احمد و علیرضا باستانی(1385)، تخمین تابع تقاضای واردات برای اقتصاد ایران،  فصلنامه پژوهشهای بازرگانی، 40: 226-205.
- تقوی، مهدی، آزادمهر کهرام و پروانه سلاطین(1386)، بررسی سهم تغییرات رابطه مبادله بر بی‌ثباتی نرخ ارز در اقتصادایران، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، 27: 15-50.
- تقوی، مهدی، سینا نعمتی‌زاده (1383)، اثر متغیرهای کلان اقتصادی بر صادرات غیرنفتی در ایران، پژوهشنامه اقتصادی ، 14: 95-71.
- توفیقی، حمید و آزاده محرابیان(1381)، بررسیعواملمؤثربرتقاضایوارداتکالاهایمصرفی، سرمایه‌ای و واسطه‌ای. فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران. 13: 57-74.
- دادگر، یداله و علی اکبر ناجی (1382)، شاخصهای جهانی شدن اقتصاد و موقعیت ایران، فصلنامه پژوهشهای بازرگانی. 29: 103-135.
- طیبی، سید کمیل و شیرین مصری نژاد (1381)، بررسی رابطه تعاملی کوتاه‌مدت و بلندمدت تورم و عرضه صادرات غیر نفتی ایران، مجله تحقیقات اقتصادی. 61: 23-1.
- کلباسی، حسن و عبدالمجید جلایی (1381)، بررسی اثرات جهانی شدن بر تجارت خارجی ایران، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، 11: 128-113.
- فرح‌بخش ندا و آزاده محرابیان (1380)، تحلیلهای پویای تابع تقاضای واردات،  پژوهشنامه اقتصادی، 2: 41-29.
- محسنی، رضا (1384)، تأثیرآزادسازی تجاری بر تقاضای واردات،یک تجزیه و تحلیل تابلویی.  فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران. 25: 152-127.
- محمدی، حمید و محمد نقشینه فرد(1383)، اثرات آزادسازی تجاری بر عرضه، تقاضا، صادرات و واردات گندم و پسته در ایران، مجله علمی پژوهشی علوم کشاورزی، سال دوازدهم، 1: 33-27.
- نصراللهی، محمد(1383)، تابع تقاضای واردات کل ایران: یک ارزیابی مجدد با رهیافت آزمون کرانه‌ها، مجله تحقیقات اقتصادی، 66: 112-91.
- واترز، مالکوم (۱۳۷۹)، جهانیشدن، ترجمهاسماعیل مردانی وسیاوش مریدی، سازمان مدیریت صنعتی، تهران.
-Backus, D. K. and Crucini M. J. (2000). Oil prices and the terms of trade.  Journal of International Economics, 50:85–213.
- Bahmani-Oskooee, M.and Taggert J. B. (2002). A Cointegration Approach to Estimating Bilateral Trade Elasticities between U.S. and her Trading Partners.International Economic Journal,Vol.13,4:119-127.
- Baxter, Marianne and Michael A. Kouparitsas (2005). What Can Account for Fluctuations in the Terms of Trade?. FRB Chicago, Research Working Paper, No. 2000-25.
- Cardoso, Fátima and Paulo Soares Esteves (2008), “Globalization, Structural changes in exports and the Portuguese terms of trade”, Banco de Portugal, Economic Bulletin, pp 105-117.
- Chang Tsangyao, Yuan-Hong Ho and Chiung-Ju Huang (2005). A reexamination of South Korea’s aggregate import demand function: the bounds test analysis. Journal of economic development, Vol 30, 1:119-128.
- Crafts, N. and Venables, A. J. (2001). Globalization in History: A Geographical Perspective. London School of Economics, paper prepared for the NBER Conference on Globalization in Economic Perspective.
- Dilip, Dutto and Ahmad Nasruddin (2004). Trade liberalization and industrial growth in Pakistan: a cointegrence analysis. Applied Economics, Vol 36, Hssue 13:1421-1429.
- Khan, Mohsin (1974). Import and Export Demand in Developing Countries. IMF Saff Paper, II (3):125-147.
- Razin, A., Sadkaa E., Couryb E. (2003). Trade openness, investment instability and terms-of-trade volatility. Journal of International Economics, Vol. 61:285–306.
- Santos-Paulino .A. U. (2002. The Effects of Trade Liberalization on Imports in Selected Developing Countries. World Development, Vol. 30, 6:959–974.
- Sharma. K, Oczkowski E., Jayasuriya S. (2001). Liberalization, export incentives, and trade intensity: New evidence from Nepalese manufacturing industries. Journal of Asian Economics. 12: 123–135.
- Swift, R. (2004). Exchange rate changes and endogenous terms of trade effects in a small open economy.Journal of Macroeconomics, 26:737–745.
- Mak, Y. (1994). "The Voluntary Review of Earnings Forecasts Disclos-ed in IPO Prospectuses."  Journal of Accounting and Public Policy, Vol.13, No. 2, pp. 141-158.
- Mande, V., Woher, M. E., & Ortman, F. (2003). "An Investtigation of Asymmetric Earning Forecasts of Japanese Financial Analysts." Multinattional Business Review. Vol. 11، No. 1، pp.23-32.
- Mohamad, S., Nassir, A., Kuing, T., & Ariff, M. (1994). "The Accuracy of  Profit forecasts of Malaysian IPO’s." Capital Market Review, pp. 1-27.
- Matsumoto, D. (2002). "Management's incentives to avoid negative earnings surprises." The Accounting Review, No. 77, pp. 483-514
- Ota, k. (2002). "Does the Stock Market Know the Systematic Bias in Management Earnings Forecast? Empirical Evidence from Japan." http:// home page2.nify. com/koji-ota/images/MF-Bias06-ssrn.pdf.
- Pedwell, K., Warsame, H., & Nue, D. (1994). "The Accuracy of Canadian and New Zealand’s Earning Forecast."  The Accounting Review, Vol.3, No. 2, pp. 221-236.
- Skinner, D., & Sloan, R. (2002). "Earnings surprises, growth expectations and stock returns or don't let an earnings torpedo sink your   Porttfolio." Review of Accounting Studies, Vol. 7, No.2, pp.289
-Tan, T. (1987). "Some Evidence on the Reliability of Profits and Dividends Foreca-sts in Prospectus." Singapore Accountian، No. 2, pp. 21-26.
-Walker, G. R., & Borrowdale. (1995). "The Accuracy of Profits Forecasts in New Zealand: IPO Prospectuses 1992-1993." Company and Securities Law Journal. No. 13, pp. 284-287.