بررسی اثر عوامل برون‌زای قیمت جهانی نفت بر تعدیل تراز خارجی ایران

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای اقتصادسنجی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.

2 استادیار اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

چکیده

با توجه به اهمیت بخش نفت در اقتصاد ایران وتأثیر آن بر درآمدهای بخش نفت به عنوان بخشی از تراز خارجی، هدف از این پژوهش بررسی اثر قیمت حقیقی جهانی نفت بر تراز خارجی است. بر اساس مبانی نظری، قیمت جهانی نفت از عوامل برون‌زایی مانند عرضه و تقاضای نفت و تقاضای کل جهان تأثیر می‌پذیرد و شرط لازم برای به دست آوردن این اثر، به کارگیری این عوامل برون‌زا در مدل اقتصادی است. این پژوهش در دورۀ زمانی 1386-1352 با استفاده از الگوی خود رگرسیون برداری ساختاری و الگوی خود رگرسیون برداری به بررسی اثر شوک‌های قیمت جهانی نفت بر تراز خارجی کشور می‌پردازد. نتایج حاصل نشان می‌دهد که شوک‌های نفتی اثر مستقیم ضعیفی بر تراز خارجی داشته، ولی اثر غیرمستقیم قوی بر تراز خارجی دارد و این اثر از طریق تراز نفتی وغیرنفتی خود را بروزمی‌دهد. در شوک‌های مختلف نفتی، تراز نفتی 48% و تراز غیر‌نفتی 42% از نوسانات دیگر متغیرهای تراز خارجی را توجیه می‌کنند (حداکثروابستگی)، لذا تراز تجاری برای تعدیل تراز خارجی از اهمیت بالایی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها


رزاقی، ابراهیم (1376). آشنایی با اقتصاد ایران، تهران، نشر نی.
موسوی، میر طیب (1384). مسائل سیاسی اقتصادی جهانی نفت، تهران، نشر مردم سالاری.
نوفرستی ،محمد (1374). ریشۀ واحد و هم‌جمعی در اقتصاد سنجی، تهران، خدمات فرهنگی رسا.
اپل یارد، دنیس، فیلد، آلفرد (1378). مالیۀ بین الملل ، دکتر محمدعلی مانی، تهران، نشر نی.
اندرس، والتر(1386). اقتصاد سنجی سری‌های زمانی با رویکردی کاربردی، دکتر مهدی صادقی و سعید شوال پور، تهران، نشر دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام).
Barsky, Kilian, R. )2002(. Do we really know that oil caused the great stagflation? A monetary alternative. In Bernanke, B.S., Rogoff, K. (Eds.), NBER Macro economics Annual 2001. MIT Press, Cambridge, MA.
Barsky, Kilian, R. )2004(. Oil and the macroeconomy since the 1970s. Journal ofEconomic Perspectives 18.
Bodenstein, E.G. )2008(. Oil Shocks and U.S. External Adjustment.Mimeo.Federal Reserve Board.
Gourinchas P.O., Rey H. (2006). International financial adjustment, NBER Working Paper, 11155.
Hamilton, )2003). What is an oil shock? Journal of Econometrics, 113
Katsuya, I. (2008). Oil price and macroeconomy in Russia. Economics Bulletin, 17)17(, 1-9.
Kilian, R. (2006). The effects of exogenous oil supply shocks on output and inflation: Evidence from the G7 countries, mimeo, Department of Economics, University of Michigan.
Kilian, R. (2006). Exogenous oil supply shocks: How big are they and how much do they matter for the U.S. economy? Forthcoming: Review of Economics and Statistics.
Kilian, R., Spatafora, N. (2007) .Oil shocks and external balances. Manuscript, University of Michigan.
Kilian, R., Spatafora, N. )2009(. Oil shocks and external Balances. Journal of International Economics.
Lane, P.R., Milesi-Ferretti, G.M. )2007). A global perspective on external positions. In Clarida, R)Ed.( G7 current account imbalances. University of Chicago Press, Chicago.
Olomola P., Adejumo A.)2006(. Oil price shock and macro economic activities in Nigeria, Eurojournals Publishing.