بررسی تأثیر مکانیسم‌های دفاعی مالی و فانتزی‌های مالی بر حباب‌سازی مالی سرمایه‌گذار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه حسابداری، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.

2 استادیار گروه حسابداری، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.

10.22103/jdc.2021.18140.1153

چکیده

هدف: در سال‌های اخیر بازار سرمایه ایران با مشکل حباب مالی روبرو بوده است. حباب‌های مالی نشان می‌دهند برخی تغییرات قیمت سهام بدون هیچ دلیل بنیادی‌ای از احساسات ناخودآگاه و قدرتمند سرمایه‌گذارناشی از مکانیسم‌های دفاعی مالی و فانتزی‌های مالی سرچشمه می‌گیرند، به نحوی‌که بازارگردانان بازار سرمایه هم به دلیل هیجان بالای ایجادشده قادر به برگرداندن قیمت‌ها نیستند. موضوع فوق از موضوع‌های جدید در بازار سرمایه است که با توجه به نو بودن حوزه‌های مربوط به احساسات ناخودآگاه مالی (مکانیسم‌های دفاعی مالی و فانتزی‌های مالی) و حباب‌سازی مالی سرمایه‌گذار، این پژوهش به بررسی تأثیر مکانیسم‌های دفاعی مالی و فانتزی‌های مالی بر حباب‌سازی مالی سرمایه‌گذار می‌پردازد.
 روش پژوهش: برای این منظور تعداد 415 پرسشنامه (300 پرسشنامه الکترونیکی، 115 پرسشنامه کاغذی) بین سرمایه‌گذاران توزیع شد که از این تعداد 288 پرسشنامه مورد قبول واقع شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از معادلات ساختاری در نرم‌افزار آموس به روش برآورد حداکثر درست‌نمایی انجام گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد مکانیسم‌های دفاعی مالی با حباب‌سازی مالی سرمایه‌گذار ارتباط مثبت و معناداری دارند. علاوه بر این، فانتزی‌های مالی بر حباب‌سازی مالی سرمایه‌گذار تأثیر مثبت و معناداری می‌گذارند.
نتیجه‌گیری: به‌طورکلی افزایش احساسات ناخودآگاهِ ناشی از مکانیسم‌های دفاعی مالی و فانتزی‌های مالی امکان حباب‌سازی مالی سرمایه‌گذار را بالا می‌برد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


باقی یزدل، رقیه؛ جمالی، احسان؛ خدایی، ابراهیم؛ حبیبی، مجتبی. (1395). روش‌های برخورد با داده‌های گمشده: مزایا، معایب، رویکردهای نظری و معرفی نرم‌افزارها. نامه آموزش عالی، 9(33)، 37-11.
بشارت، محمدعلی؛ حافظی ،الهه؛ رنجبر شیرازی، فرزانه؛ رنجبری، توحید. (1397). مقایسه ناگویی هیجانی و مکانیسم‌های دفاعی در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی، اضطراب فراگیر، وسواس فکری- عملی و جمعیت عمومی. فصلنامه علمی پژوهشی علوم روانشناختی، ۱۷(۶۶)،199-176.
بهزادی، صفیه؛ میربهرسی، هاله؛ یاری، مرسده.(1393). بررسی رابطه بین هوش هیجانی و مکانیسم‌های دفاعی در دانشجویان پزشکی دانشگاه اهواز. فصلنامه علوم پزشکی، ۲۴(۲)، 120-115.
جناابادی، حسین؛ زمانی، نرگس.(1394). مکانیزم‌های دفاعی در خانواده‌های افراد مبتلا به سومصرف موادمخدر. فصلنامه علمی اعتیادپژوهی، ۹(۳۵)، 67-55.
حبیبی، آرش؛ عدن ور، مریم. (1396). مدل یابی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی (آموزش کاربردی نرم‌افزار LISREL)، چاپ اول، تهران، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
حیدرعلی، هومن. (1384). مدل یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار لیزرل ، تهران، انتشارات سمت، ص 359.
خواجوی، شکراله؛ فتاحی نافچی، حسن. (1392). مالی عصبی، افق پیش روی مالی رفتاری. دانش سرمایه‌گذاری،2(7)، 34 - 21.
سازمان بورس و اوراق بهادار تهران.(1400). فهرست اولویت‌های پژوهشی سازمان بورس و اوراق بهادار تهران در سال 1400. مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی، ص4.
کاردان، بهزاد؛ ودیعی، محمدحسین؛ ذوالفقارآرانی، محمدحسین. (1396). نقش تمایلات رفتاری (احساسات و هیجانات) سرمایه‌گذاران در ارزش‌گذاری شرکت. مجله دانش حسابداری، 8(4)، 35-7.
مرادی، شیدا؛ فانی، شبنم؛ پورخاقان، فاطمه. (1397). برآورد مدل‌های معادلات ساختاری در حضور داده‌های گمشده با استفاده از روش بیشینه درستنمایی با اطلاعات کامل: یک مطالعه شبیه‌سازی. فصلنامه اندازه گیری تربیتی، 8(31)،112-99.
مسگریان، فاطمه؛ آزادفلاح؛ پرویز، فراهانی، حجت‌الله؛ قربانی، نیما. (1396). روابط موضوعی و مکانیزم‌های دفاعی در اضطراب اجتماعی. روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 14(53)، 14-3.
یعقوبی، اعظم؛ سعیدی، پرویز. )1397(. مروری بر مطالعات روانشناسی و تصمیم گیری‌های مالی. مطالعات مدیریت و حسابداری، 4(1)، 37 - 23.
References
Andrews, G., Singh, M., Bond, Michael, (1993). The Defense Style Questionnaire, Journal of Nervous and Mental Disorder, 18(1), 246-256.
Aren, S., Hamamcı, H.N. (2020). Emotional finance: determinants of phantasy. Kybernetes, 50(5), 1250-1276.
Aren, S., Hamamcı, H.N. (2021). The impact of financial defence mechanisms and phantasy on risky investment intention. Kybernetes, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print.
Aydemir, S. D., Aren, S. (2017). Do the effects of individual factors on financial risk-taking behavior diversify with financial literacy? Kybernetes, 46(10), 1706-1734.
Baghi Yazdel, R., Jamali, E., Khodaei, E., Habibi, M. (2016). Methods of dealing with missing data: Advantages, disadvantages, theoretical approaches and application of software. Higher Education Letter, 9(33), 11-37 [In Persian].
Behzadi, S., Mirbehresi, H., Yari, M. (2014). The relationship between emotional intelligence and defense mechanisms in medical students of Ahvaz University of Medical Sciences. Medical Sciences, 24 (2), 115-120 [In Persian].
Bem, D. (1965). An experimental analysis of self-persuasion. Journal of Experimental Social Psychology, 1(3), 199-218.
Besharat, M., Hafezi, E., Ranjbar Shirazi, F., Ranjbari, T. (2018). Alexithymia and defense mechanisms in patients with depression, generalized anxiety disorder, obsessive-compulsive disorders and normal individuals: A comparative study. Psychological sciences, 17(66), 176-199 [In Persian].
Byrne, B.M. (2013). Structural equation modeling with Mplus: Basic concepts, applications, and programming. New York, Routledge.
Claudia, C., Nuryasman, M.N. (2019). Emotional intelligence, risk aversion, external locus of control, financial literacy serta demografi sebagai prediktor risky investment intention. Jurnal Manajerial Dan Kewirausahaan, 1(2), 153-163.
Cramer, P. (1998). Coping and defense mechanisms: What's the difference? Journal of personality, 66(6), 919-946.
Cramer, P. (2008). Seven pillars of defense mechanism theory. Social and Personality Psychology Compass, 2(5), 1963-1981.
Dumanli, A.N., Selim, A.R.E.N. (2021). Emotional finance: As a new approach to understanding the markets. Journal of Life Economics, 8(2), 173-183.
Enders, C.K. (2010). Applied missing data analysis. New York, Guilford press.
Fama, E.F. (2014). Two pillars of asset pricing. American Economic Review, 104(6), 1467-1485.
Fleiss, J.L., Levin, B., Paik, M.C. (2013). Statistical methods for rates and proportions. Hoboken, John Wiley & Sons.
Fotaki, M., Long, S., Schwartz, H.S. (2012). What can psychoanalysis offer organization studies today? Taking stock of current developments and thinking about future directions. Organization Studies, 33(9), 1105-1120.
Furnham, A. (2012). Lay understandings of defence mechanisms: The role of personality traits and gender. Psychology, Health & Medicine, 17(6), 723-734.
Gharibi, H., Rostami, C.H., Mohamadian Sharif, K., Monqi, T. (2016). Prediction of defense mechanisms based on the quality of life and perceived social-emotional support in married women. Journal of Health and Care, 18(1), 73-83.
Giovazolias, T., Karagiannopoulou, E., Mitsopoulou, E. (2017). Can the factor structure of defense style questionnaire (DSQ-40) contribute to our understanding of parental acceptance/rejection, bullying, victimization and perceived well-being in Greek early adolescents? Europe's journal of psychology, 13(2), 269-285.
Habibi, A., Adenvar, M. (2017). Structural Equation Modeling and Factor Analysis (Applied Training of LISREL Software), First Edition, Tehran, Jihad Daneshgahi Publishing Organization [In Persian].
Haidar Ali, H. (2005). Structural Equation Modeling with LISREL Application, Tehran, Samt Publications, p.359 [In Persian]
Hair, J.F., Anderson, R.E., Babin, B.J., Black, W.C. (2010). Multivariate data analysis: A global perspective: Pearson Upper Saddle River. (Vol. 7).
Hayes, A.F. (2018). Partial, conditional, and moderated moderated mediation: Quantification, inference, and interpretation. Communication Monographs, 85(1), 4-40.
Hirshleifer, D. (2015). Behavioral Finance. Annual Review of Financial Economics, 7(1), 133-159.
Jana Abadi, H., Zamani, N. (2016). Defense mechanisms in substance abusers’ families. Etiadpajohi, 9(35), 55-67 [In Persian].
Kardan, B., Vadeei, M., ZolfagharArani, M. (2018). The role of behavioral tendencies (sentiment) of investors in valuation of the company. Journal of Accounting Knowledge, 8(4), 7-35 [In Persian].
Khajavi, S., Fattahi Nafchi, H. (2013). Neuro finance, perspective of behavioral finance. Journal of Investment Knowledge, 2(7), 34-21 [In Persian].
Khattak, M.A., Tariq, M. (2018). Risk tolerance and risky investment intention mediated by financial literacy. Journal of Management Research, 4(2), 18-36.
MacCallum, R.C., Widaman, K.F., Zhang, S., Hong, S. (1999). Sample size in factor analysis. Psychological methods, 4(1), 84-99.
Mesgarian, F., Azad Fallah, P., Farahani, H., Ghorbani, N. (2017). Object relations and defense mechanisms in social anxiety. Developmental Psychology: Iranian Psychologists, 14(53), 3-14 [In Persian].
Moradi, S., Fani, S., Pourkhaghan, F. (2018). Estimation of structural equation modeling with missing data using full information maximum likelihood method: a simulation study. Quarterly of Educational Measurement, 8(31), 99-112 [In Persian].
Perry, J.C., Beck, S.M., Constantinides, P., Foley, J.E. (2009). Studying change in defensive functioning in psychotherapy using the defense mechanism rating scales: Four hypotheses, four cases. In R. A. Levy & J. S. Ablon (Eds.), Handbook of Evidence-Based Psychodynamic Psychotherapy: Bridging the gap between science and practice (pp. 121–153). Humana Press.
Pievsky, M.A., Putnam, M.A., Abuelhiga, L.S., Freer, B.D., Tiersky, L.A. (2015). Construct validity of the immature defense style factor on the 40-item defense style questionnaire. Journal of the American Psychoanalytic Association, 63(3), 548-554.
Raines, J.P., Leathers, C.G. (2011). Behavioral finance and Post Keynesian-institutionalist theories of financial markets. Journal of Post Keynesian Economics, 33(4), 539-554.
Raubenheimer, J. (2004). An item selection procedure to maximize scale reliability and validity. SA Journal of Industrial Psychology, 30(4), 59-64.
Ribadier, A., Dorard, G., Varescon, I. (2016). Personality and defense styles: clinical specificities and predictive factors of alcohol use disorder in women. Journal of psychoactive drugs, 48(5), 384-392.
Ruuttu, T., Pelkonen, M., Holi, M., Karlsson, L., Kiviruusu, O., Heilä, H., ... Marttunen, M. (2006). Psychometric properties of the Defense Style Questionnaire (DSQ-40) in adolescents. The Journal of nervous and mental disease, 194(2), 98-105.
Sheeran, P., Spain, A. (2017). The international political economy of investment bubbles. London, Routledge.
Tabachnick, B.G., Fidell, L.S., Ullman, J.B. (2007). Using Multivariate statistics (Vol. 5, pp. 481-498). Boston, MA: Pearson.
Taffler, R. (2018). Emotional finance: investment and the unconscious. The European Journal of Finance, 24(7-8), 630-653.
Taffler, R.J., Agarwal, V., Wang, C. (2017). Asset pricing bubbles and investor emotions: An empirical analysis of the 2014–2016 Chinese stock market bubble. In Behavioural Finance Working Group Meeting, Queen Mary University, London, June.
Taffler, R.J., Tuckett, D.A. (2010). Emotional finance: The role of the unconscious in financial decisions. Behavioral Finance: Investors, Corporations, and Markets, 95-112.
Taffler, R., Bellotti, X.A., Agarwal, V., Li, L. (2020). Investor Emotions and Speculative Bubbles. Available at SSRN 3745234.
Tehran Stock Exchange and Securities Organization. (2021). List of research priorities of the Stock Exchange and Securities Organization in 2021. Center for Research, Development and Islamic Studies, p.4 [In Persian].
Tversky, A., Kahneman, D. (1992). Advances in prospect theory: Cumulative representation of uncertainty. Journal of Risk and uncertainty, 5(4), 297-323.
Yaqubi, A., Saeedi, P. (2018). A review of psychological studies and financial decisions. Management and Accounting Studies, 4(1), 37-23 [In Persian].