تأثیر سویه‌های رفتاری مدیران بر لحن خوش‌بینانه گزارشگری مالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

2 استادیار گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

3 دانشیار گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

10.22103/jdc.2022.19273.1227

چکیده

هدف: سویه‌های رفتاری مدیران از جمله خوش بینی، بیش‌اطمینانی و کوته‌بینی می تواندضمن بهبود عملکرد مالی شرکت، رفتار و نوع تصمیمات آن ها را در سازمان تحت الشعاع قرار دهد. لحن گزارشگری مالی تحت تأثیر این ویژگی های رفتاری است. لحن خوش‌بینانه در گزارشگری زاییده نوعی سوگیری ادراکی و تحریف از واقعیت‌هاست که باعث خواهد شد،گزارشگری از شفافیت کمتری برای سهامداران برخوردار باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر سویه‌های رفتاری مدیران (خوش‌بینی، بیش‌اطمینانی و کوته‌بینی) بر لحن خوش‌بینانه گزارشگری مالی است.
 روش: روش پژوهش حاضراز منظر نتیجه اجرا، از نوع کاربردی، از منظر فرآیند اجرا (یا نوع داده‌ها)، از نوع تحلیل محتوای کمی است.نمونه آماری شامل 115 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله زمانی 1390 تا 1399 است. برای اندازه‌گیری لحن خوش‌بینانه از روش فراوانی واژگان استفاده شد و به  منظورآزمون فرضیه‌های پژوهش،روش رگرسیون چندگانه با داده‌های ترکیبی بکاررفت.
 یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد، خوش‌بینی و بیش‌اطمینانی مدیران بر لحن خوش‌بینانه گزارشگری مالی تأثیر معناداری دارد.اما کوته‌بینی مدیریت بر لحن خوش‌بینانه تأثیری ندارد.
 نتیجه‌گیری: با افزایش خوش‌بینی و بیش‌اطمینانی مدیران، لحن خوش‌بینانه گزارشگری مالی بیشتر می‌شود. به عبارتی مدیران خوش‌بین و بیش‌اطمینان، به دلیل باورها و عقایدی که نسبت به مسائل آتی شرکت دارند، از لحن خوش‌بینانه در گزارشگری مالی استفاده می‌کنند.

کلیدواژه‌ها


اکبرلو، الناز؛ زینالی، مهدی؛ علی‌نژاد ساروکلایی، مهدی و برادران حسن زاده، رسول (1400). بررسی رابطه بین خودشیفتگی مدیران و لحن خوش‌بینانه گزارشگری مالی: نقش تعدیلی مدیریت سود. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 18(72)، 172-169.
بادآور نهندی، یونس و حشمت، نسا (1397). اثر ساز وکارهای حاکمیت شرکتی بر ارتباط بین توانایی مدیران و ایجاد ارزش برای سهامداران. حسابداری مدیریت، 1(38)، 108-93.
برجویی، آذر (1393). اطمینان بیش از حد مدیریت و سیاست تقسیم سود در شرکت‌های پذیرته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد گروه حسابداری، شیراز، دانشگاه شیراز.
پله، مولود، ایزدی نیا، ناصر و امیری، هادی (1398). بررسی تأثیر لحن گزارش‌های فعالیت هیئت‌مدیره بر عملکرد آتی شرکت‌ها مبتنی بر دو دیدگاه علامت‌دهی و رفتار فرصت‌طلبانه مدیران. دو فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، 4(8)، 23-1.
پورکریم، محمد؛ جبارزاده‌کنگرلویی، سعید؛ بحری‌ثالث، جمال و قلاوندی، حسن (1398). تأثیر حاکمیت شرکتی بر لحن گزارشگری مالی. دو فصلنامه حسابداری ارزشی و رفتاری، 8(4)، 69-33.
حساس یگانه، یحیی؛ حسنی القار، مسعود و مرفوع، محمد (1394). بیش‌اطمینانی مدیریت و حق الزحمه حسابرسی. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی. 3(22)، 384-363.
حیدری فراهانی، مهدیه؛ غیور، فرزاد و منصورفر، غلامرضا (1398). تأثیر سویه‌های رفتاری مدیریت بر درماندگی مالی. پژوهش‌های حسابداری مالی، 11(3)، 134-117.
خواجوی، شکراله؛ دهقانی سعدی، علی اصغر و گرامی شیرازی، فرزاد (1395). تأثیر خودشیفتگی مدیران برمدیریت سود و عملکرد مالی. پیشرفت‌های حسابداری، 2(8)، 149-123.
خوش طینت، محسن و نادی قمی، ولی‌الله (1388). چارچوب رابطه رفتار اطمینان بیش از حد سرمایه گذاران با بازده سهام. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 7(25)، 86-53.
دیانتی دیلمی، زهرا (1397). روش تحقیق کیفی و کمی در حسابداری همراه با نرم‌افزارSPSS . تهران: انتشارات عدالت نوین.
رضایی، مریم؛ عبدلی، محمدرضا و ولیان، حسن (1399). نقش الیناسیون رفتاری در تقویت لحن خوشبینانه گزارشگری مالی بر اساس نظریه نشانه شناسی سمیولوژی. مطالعات رفتاری در مدیریت، 11(22)، 81-1.
رهنمای رودپشتی، فریدون؛ نیکومرام، هاشم و نونهال نهر، علی‌اکبر (1391). ارزیابی تأثیر رویکردهای قضاوتی و شناختی زبان در گزارش‌های توضیحی حسابداری. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 2(1)، 72-47.
زارع بهنمیری، محمدجواد؛ حیدری سورشجانی، زهرا و جودکی چگینی، زهرا (1398). قدرت مدیران و لحن اعلان سود با تأکید بر نقش نظارت هیئت مدیره. فصلنامه حسابداری مالی، 1(44)، 143-119.
سلیمانی امیری، غلامرضا و گروه‌ای، پگاه (1396). بررسی اثر اطمینان بیش از حد مدیریت بر ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک، پیشرفت‌های حسابداری، 2(9)، 124-99.
نیک‌بخت، محمدرضا؛ دهقانی‌سعدی، علی‌اصغر و قوهستانی، سمانه (1396). بررسی اثرگذاری قابلیت‌های مدیران بر اطمینان بیش از حد و نگرش در انتخاب راهبرد. مجله پیشرفت‌های حسابداری، 9(2)، 178-151.
References
Akbarlou, E., Zeynali, M., Alinezhad Sarokolaei, M., & Baradaran Hassan Zadeh, R. (2022). Investigating the relationship between managers' narcissism and the optimistic tone of financial reporting: The adjusting role of earnings management. Empirical Studies in Financial Accounting, 18(72), 169-192 [In Persian].
Aktas, N., Louca, C., & Petmezas, H. (2017). CEO overconfidence and the value of corporate cash holdings. Available in: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id= 2692324.
Anderson, T.W., & Hsiao. C. (1982). Formulation and estimation of dynamic modes using panel data. Journal of Econometrics, 18(1), 47-82.
Ayuningtyas, E., & Harymawan, I. (2021). Negative tone and readability in management discussion and analysis reports: Impact on the cost of debt. Jurnal Manajemen Teori dan Terapan, 14(2), 129-146.
Badavar Nahandi, Y., & Heshmat, N. (2018). The impact of corporate governance’s mechanisms on the relationship of managerial ability and created shareholders value. Management Accounting, 1(38), 93-108 [In Persian].
Barjouyi, A. (2014). Excessive management confidence and dividend policy in companies listed on the Tehran Stock Exchange. Master Thesis, Shiraz University [In Persian].
Beyer, A., Cohen, D. A., Lys, T. Z., & Walther, B. R. (2010). The financial reporting environment: Review of the recent literature. Journal of accounting and economics, 50(2-3), 296-343.
Buchholz, F., Jaeschke, R., Lopatta, K., & Maas, K. (2018). The use of optimistic tone by narcissistic CEOs. Auditing & Accountability Journal, 31(2), 531-562.
Cronqvist, H. F., Makhija, A., & Yonker, S. (2012). Behavioral Consistency in Corporate Finance: CEO Personal and Corporate  Leverage. Journal of Financial Economics, 103(1), 20-40.
Davis, A.K., & Tama-Sweet, I. (2012). Managers use of language across alternative disclosure outlets: Earnings press releases versus MD&A. Contemporary Accounting Research, 29(3), 804-837.
Deshmukh, S., Goel, A.M., & Howe, K.M. (2013). CEO Overconfidence and dividend policy. Working Paper, 1-22.
Dess, G.G., & Picken, J.C. (1999). Creating competitive (dis)advantage: Learning from Food Lion's freefall. Academy of Management Executive, 13(3), 97-111.
Dianati Deylami, Z. (2019). Qualitative and quantitative research methods in accounting with SPSS software. Tehran: Edalat Novin publication [In Persian].
Feldman, R., Govindaraj, S., Livnat, J., & Segal, B. (2010). Managements tone change: Ost earnings announcement drift and accruals. Review of Accounting Studies, 15(4), 915-953.
Fischer, P., & Verrecchia, R. (2004). Disclosure bias. Journal of Accounting and Economics, 38(1), 50-223.
Garcia, O., Beatriz, G., Cristina, S., & Guillamon, E. (2018). Optimistic disclosure tone and CEO career concerns. Available in: http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3160100.
Hackbarth, D. (2008). Managerial traits and capital structure decisions. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 43(4), 843-–882.
Hambrick. D.C. (2007). Upper echelons theory: An update. Academy of Management Review, 32(2), 334-343.
Hasan, M.M. (2017). Managerial ability, annual report readability and disclosure tone (April 23, 2017). Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2957135.
Hasas Yeganeh, Y., Hasani Algha, M., & Marfou, M. (2015). Managerial overconfidence and audit fees. Accounting and Auditing Review, 3(22), 363-384 [In Persian.
Haw, X., Teoh, S. H., & Zhang, Y. (2005). Tone management. Working paper, 7812, 1-33.
Henry, E., & Leone, A.J. (2016). Measuring qualitative information in capital markets research: Comparison of alternative methodologies to measure disclosure tone. The Accounting Review, 91(1), 153-178.
Heydary Farahany, M., Ghayour, F., & Mansourfar, Gh. (2019). The effect of management behavioral strains on financial distress. Journal of Financial Accounting Research, 11(3), 117-134 [In Persian].
Huang, X., Teoh, S., & Zhang, Y. (2014). Tone management. The Accounting Review, 89(3), 1083-1113.
Kang, T., Park, D.H., & Han, I. (2018). Beyond the numbers: The effect of 10-K tone on firms’ performance predictions using text analytics. Telematics and Informatics, 35(2), 370-381.
Khajavi, Sh., Dehghani Sa'di, A.A., & Gerami Shirazi, F. (2017). CEO narcissism impacts on earnings management and financial performance. The Journal of Accounting Advances, 2(8), 123-149, [In Persian].
Khoshtinat, M., & Nadi Gbomi, V. (2009). The framework of relation of investors overconfidence behavior with stock return. Empirical Studies in Financial Accounting, 7(25), 53-86 [In Persian].
Laverty, K.J. (1996). Economic short-termism the debate, the unresolved issues, and the implications for management practice and research. Academy of Management Review, 21(3), 825-860.
Lo, K., Ramos, F., & Rogo, R. (2017). Earnings management and annual report readability. Journal of Accounting and Economics, 63(1), 1-25.
Melloni, G., Stacchezzini, R., & Lai, A. (2016). The tone of business model disclosure: an impression management analysis of the integrated reports. Journal of Management & Governance, 20(2), 295-320.
Merrienboer, G. (2016). The impact of CEO overconfidence on managerial financial reporrting. Erasmus Universitieit Rotterdam
Nikbakht, M., Dehgani, A.A., & Gohestani, S. (2018). Investigating the effects of managerial ability on overconfidence and attitude of managers in choosing corporation’s strategy. Journal of Accounting Advances, 9(2), 151-178 [In Persian].
Pajuste, A., Poriete, E., & Novickis, R. (2020). Management reporting complexity and earnings management: Evidence from the Baltic markets. Baltic Journal of Management, 15(1), 47-69.
Peleh, M., Izadinia, N., & Amiri, H. (2020). The effect of tone in board's activity reports on future performance based on signaling and opportunistic approach. Iranian Journal of Behavioral & Valued Accounting, 4(8), 1-23 [In Persian].
Petroni, K.R. (1992). Optimistic reporting in the property-casualty insurance industry. Journal of Accounting and Economics, 15(4), 485-508.
Pourkarim, M., Jabbarzadeh Kangarlouei, S., Bahri Sales, J., & Galavandi, H. (2020). The impact of corporate governance on tone of financial reporting. Valued and Behavioral Accountings Achievements, 8(4), 33-62 [In Persian].
Rahnamay Roodposhti, F., Nikoomaram, H., & Nonahal Nahr, A.A. (2012). Evaluating the effects of language judgmental and cognitive approaches in accounting narratives. Accounting and Auditing Review, 2(1), 47-72 [In Persian].
Rezaei, M., Abdoli, M.R., & Valian, H. (2021). The role of behavioral elimination in enhancing the optimistic tone of financial reporting based on semiological theory of behavior. Behavioral Studies in Management, 11(22), 1-18 [In Persian].
Schrand, C.M., & Zechman, S.L.C. (2012). Executive overconfidence and the slippery slope to financial misreporting. Journal of Accounting and Economics, 53(1-2), 311–329.
Schranda, C.M., & Zechman, S.L.C. (2011). Executive overconfidence and the slippery slope to financial misreporting. Journal of Accounting and Economics, 53(1&2), 311-329.
Shafayat, H. (2019). CEO over confidence and tone of annual report. Master Thesis, Saskatoon: University of Saskatchewan.
Soleimany Amiri, Gh., & Gerveie, P. (2017). The impact of managerial overconfidence on systematic and unsystematic risk. The Journal of Accounting Advances, 2(9), 99-124 [In Persian].
Tan, H., Wang, E., & Zhou, B. (2014). When the use of positive language backfires: The joint effect on tone, readability, and investor sophistication on earnings judgment. Journal of Accounting Research, 52(1), 273-302.
Yuthas, K., Rogers, R., & Dillard, J.F. (2002). Communicative action and corporate annual reports. Journal of Business Ethics, 41(2), 141-157.
Zare Bahnamiri, M.J., Heidary Surshjani, Z., & Joudaki Chegeni, Z. (2020). CEO power and earnings announcement tone with emphasis on the role of board oversight. Quarterly Financial Accounting Journal, 11(44), 119-143 [In Persian].
Zhao, Q., & Ziebart, D. (2017). Consequences of CEO Overconfidence. Accounting and Finance Research, 6(2), 94-113.