بررسی الگوی ارتباطی بین رفتارهای گذشته و سواد مالی با قصد سرمایه‌گذاری در بازار سهام با نقش میانجی متغیرهای فردی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت دولتی و جهانگردی، دانشگاه پیام نور، ایران.

2 دانشیار گروه مدیریت صنعتی و فناوری، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران.

3 کارشناس ارشد گروه مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور، ایران.

4 کارشناس ارشد گروه مدیریت صنعتی، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران.

10.22103/jdc.2022.18622.1180

چکیده

هدف: هدف از این پژوهش بررسی الگوی ارتباطی بین رفتارهای گذشته و سواد مالی با قصد سرمایه‌گذاری در بازار سهام با نقش میانجی متغیرهای فردی بوده است.
 روش: این تحقیق از نظر هدف، پژوهشی کاربردی و در دسته تحقیق‌های توصیفی- علّی قرار دارد. قلمرو موضوعی تحقیق در حوزه رفتاری مالی است و از نظر موضوعی در حوزه بررسی الگوی ارتباطی بین رفتارهای گذشته و سواد مالی با قصد سرمایه‌گذاری در بازار سهام با نقش میانجی متغیرهای فردی است. جامعه‌ مورد پژوهش شامل سرمایه‌گذاران بورس اوراق بهادار در شهر اصفهان بوده که برای سنجش وضعیت موجود از پرسشنامه 20 سؤالی استفاده شد که پس از تأیید روایی و پایایی جهت جمع‌آوری داده‌ها مورد استفاده قرار گرفت. در این تحقیق برای بررسی روابط بین اجزاء مدل از معادلات ساختاری استفاده شده است. از نرم‌افزار لیزرل برای تجزیه و تحلیل فرضیه‌ها استفاده شده است.
 یافته‌ها: با توجه به تجزیه و تحلیل داده ها نتایج حاکی از آن بوده است که نگرش، هنجارهای ذهنی، کنترل رفتاری ادراک شده و رفتار گذشته تأثیر مثبت و معناداری بر قصد سرمایه‌گذاری در بازار سهام دارد. رفتار گذشته، سواد مالی تأثیر مثبت و معناداری بر نگرش دارد و سواد مالی تأثیر مثبت و معناداری بر کنترل رفتاری ادراک شده دارد. رفتار گذشته و سواد مالی تأثیر مثبت و معناداری بر قصد سرمایه‌گذاری در بازار سهام از طریق نگرش دارد و سواد مالی تأثیر مثبت و معناداری بر قصد سرمایه‌گذاری در بازار سهام از طریق کنترل رفتاری ادراک شده دارد.
 نتیجهگیری: نتایج پژوهش حاکی از تأیید تمام فرضیات به جزء فرضیه چهارم است؛ یعنی رفتار گذشته تأثیر مثبت و معناداری بر قصد سرمایه‌گذاری در بازار سهام ندارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


امیری، مقصود و مرادی، روح‌اله (1396). اثر بازده‌هایِ درک شده گذشته، بر رفتار مالی سرمایه‌گذاران و سوگیری‌های روانشناختی به عنوان متغیر میانجی. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 14(56)، 53-33.‎
امامی حیدری، ندا و اسماعیلی، حسین (1397). تأثیر سواد مالی بر ارتباط بین شخصیت سرمایه‌گذار و رفتارخرید و فروش سهام در بورس اوراق بهادار اصفهان. کنفرانس ملی الگوهای نوین در مدیریت کسب و کار (با رویکرد حمایت از کارآفرینان ملی)، 14-1.
جلیلوند، ابوالحسن و رستمی نوروزآباد، مجتبی (1397). تعاملات سواد مالی، احساسات سرمایه‌گذاران، ادراک ریسک و تمایل به سرمایه‌گذاری: شواهدی از بورس اوراق بهادار. دانش سرمایه‌گذاری، 7(27)، 170-141.
حسن‌زاده، آتنا؛ دهقان، عبدالمجید و علیخانی، محسن (1398). تأثیر سواد مالی و درک ریسک بر انتخاب سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار تهران. مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 10(41)، 108-90.
قالمق، کریم؛ یعقوب‌نژاد، احمد؛ فلاح، شمس. (1395). تأثیر سواد مالی بر تورش‌های رفتاری سرمایه‌گذاران بورس اوراق بهادار تهران. چشم‌انداز مدیریت مالی، 4(16)، 94-75.
قادری رهقی، مجید و خندان علمداری، صابر (1399). ارائه چارچوبی برای استقرار و توسعه نظام پیوسته سواد مالی از طریق سنجش سواد مالی در مدارس متوسطه تهران. فصلنامه علمی کارافن، 17(3)، 271-255.
مرادی، جواد و ایزدی، منصوره (1394). ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺳﻮاد ﻣﺎﻟﯽ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاران ﺑﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری در اوراق ﺑﻬﺎدار. فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه‌گذاری، 4(13)، 149-127.
نادری بنی، محمود؛ دلشاد، علی؛ محمدی، فاطمه و ادیب زاده، مرضیه (1394). ﻋﻮﺍﻣﻞ مؤﺛﺮ ﺑﺮ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﻓﻨﺎﻭﺭﻱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺩﺭ ﻫﺘﻞﻫﺎﻱ ﺷﻬﺮ ﺷﻴﺮﺍﺯ. مطالعات مدیریت گردشگری، 10(29)، 93-69.
یوسفی، زهرا (1390). اندازه‌گیری سواد مالی سرمایه‌گذاران حقیقی بورس اوراق بهادار ایران و ارتباط سواد مالی با تنوع پرتفوی و تصمیمات سرمایه‌گذاری آنها. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد یزد.
References
Akhtar, F., & Das, N. (2020). Investor personality and investment performance: From the perspective of psychological traits. Qualitative Research in Financial Markets, 12(3), 333-352.
Amiri, M., & Moradi, R. (2017). The effect of perceived past returns on investor’s financial behavior and psychological biases as mediate. Empirical Studies in Financial Accounting, 14(56), 33-53 [In Persian].
Emami Heydari, N., & Ismaili, H. (2018). The effect of financial literacy on the relationship between investor personality and buying and selling behavior of stocks in Isfahan Stock Exchange. National Conference on New Models in Business Management (with the approach of supporting national entrepreneurs), 1-14 [In Persian].
Fathi, M., Sobhani, S., Nasrollahi, M., & Abdollahi Nejat, M. (2021). The effect of structured knowledge on the performance of an organization. Health Management & Information Science, 8(4), 242-247.
Ghaderirahaghi, M., & Khandan Alamdari, S. (2020). Providing a framework for establishing and developing a continuous financial literacy system by measuring financial literacy in Tehran high schools. Karafan Quarterly Scientific Journal, 17(3), 255-271 [In Persian].
Ghalmegh, K., Yaqub Nejad, A., & Falah, Sh. (2017). The impact of financial literacy on behavioral bias of investors in Tehran Stock Exchange. Financial Management Perspective, 4(16), 94-75 [In Persian].
Hasanzadeh, A., Dehghan, A., & Alikhani, M. (2019). The effect of financial literacy and risk perception on investment delection in Tehran Stock Exchange. Financial Engineering and Portfolio Management, 10(41), 90-108 [In Persian].
Jalilvand, A., & Rostami Noroozabad, M. (2018). Dynamics of investors’ financial literacy, risk perceptions and emotions: evidence from the Tehran Stock Exchange. Journal of Investment Knowledge, 7(27), 141-170 [In Persian].
Khan, M.T.I., Tan, S.H., & Chong, L.L. (2017). How past perceived portfolio returns affect financial behaviors—the underlying psychological mechanism. Research in International Business and Finance, 42, 1478-1488.
Moradi, J., & Izadi, M. (2014). An investigation into the effects of investors’ financial literacy on securities investment decisions. Journal of Investment Knowledge, 4, 127-150 [In Persian].
Naderi Bani, M., Delshad, A., Mohammadi, F., & Adibzadeh, M. (2016). Investigating factors affecting the adoption of information technology by hotels: A case study on Shiraz hotels. Tourism Management Studies, 10(29), 69-93 [In Persian].
Raut, R.K. (2020). Past behavior, financial literacy and investment decision-making process of individual investors. International Journal of Emerging Markets, 15(6), 1243-1263.
Tariqul, M., Khan, I., Tan, S., & Chong, L. (2017a). Research in international business and finance how past perceived portfolio returns an effect financial behaviors—the underlying psychological mechanism. 42, 1478–1488.
Tauni, M.Z., Tauni, M.Z., Fang, H.X., Fang, H.X., Iqbal, A., & Iqbal, A. (2016). Information sources and trading behavior: does investor personality matter? Qualitative Research in Financial Markets, 8(2), 94-117.
Tekçe, B., & Yılmaz, N. (2015). Journal of Behavioral and Experimental Finance (Are individual stock investors’ overconfident? Evidence from an emerging market. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 5, 35–45.
Van Rooij, M.C., Lusardi, A., & Alessie, R.J. (2011). Financial literacy and retirement planning in the Netherlands. Journal of Economic Psychology, 32(4), 593-608.
Usman, H., & Lizam, M. (2016). Determinants of intention of using mortgage in financing home ownership in Bauchi, Nigeria. International Journal of Housing Markets and Analysis, 9(3), 320-339.
Yousefi, Z. (2011). Measuring the financial literacy of real investors in the Iranian Stock Exchange and the relationship between financial literacy and portfolio diversity and their investment decisions, Master Thesis, Branch Yazd, Islamic Azad University [In Persian].