بررسی تأثیر پیچیدگی اقتصادی بر نابرابری درآمد در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

2 کارشناس ارشد گروه اقتصاد، دانشگاه مازندران، ساری، ایران.

3 کارشناس ارشد گروه اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

4 کارشناس ارشد گروه اقتصاد، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

10.22103/jdc.2022.18973.1203

چکیده

هدف: پیچیدگی اقتصادی می‌تواند به‌عنوان آینه و منعکس‌کننده دانش ومهارت نیروی انسانی یک کشور در فرآیند تولید، به‌منظور تولید محصولاتی پیشرفته و پیچیده‌تر در عرصه بین‌الملل، به منظور رسیدن به رشد اقتصادی بالاتر و به‌تبع آن قرار گرفتن در مسیر پیشرفت و توسعه اقتصادی، است؛ رشد اقتصادی‌ای که با بکارگیری نیروی ماهر و دارای دانش، می‌‍تواند سطح رفاه آنها را افزایش داده و نابرابری درآمدی را کاهش دهد.
روش: لذا مطالعه حاضر، به بررسی تأثیر پیچیدگی اقتصادی بر نابرابری درآمد در ایران طی دوره زمانی 99-1368 با استفاده از روش خود توزیع با وقفه‌های گسترده (ARDL)، پرداخته است.
یافته‌ها: نتایج نظری بیانگر این است که هر چه ایران ازنظر شاخص پیچیدگی اقتصادی ارتقا یابد می‌تواند با بهره‌گیری از دانش متنوع به سطح بالاتری از تخصص دست یابد و محصولاتی پیشرفته و پیچیده‌تر تولید کند. این تخصص بالاتر توسط پیچیدگی اقتصادی به دست می‌آید با افزایش بهره‌وری سبب بهبود درآمد افراد فقیر جامعه و درنتیجه کاهش نابرابری درآمد خواهد شد.
نتیجه‌گیری: نتایج بیانگر این است شاخص پیچیدگی اقتصادی در ایران بر نابرابری درآمد اثر منفی و معناداری داشته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


احمدیان دیوکتی، محمدمهدی؛ آقاجانی، حسن علی؛ شیرخدایی، میثم و طهران چیان، امیرمنصور (1397). مقایسه تطبیقی پیچیدگی اقتصادی کشورهای منتخب در بسترنظام ملی نوآوری. مجله اقتصاد و توسعه منطقه­ای، 25(15)، 123-87.
اکبری، نعمت الله؛ فرهمند، شکوفه و جمالی، سمیه (1390). تحلیل فضایی تأثیر سیاست‌های مالی دولت بر نابرابری درآمد در ایران با رهیافت رگرسون وزنی جغرافیایی (GWR). فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق)، 8(3)، 25-1.
پژم، مهدی و سلیمی‌فر، مصطفی (1394). بررسی تأثیر شاخص پیچیدگی اقتصادی بر رشد اقتصادی در 42 کشور برتر در تولید علم. مجله اقتصاد و توسعه منطقه‌ای، 22(10)، 38-16.
سپهر دوست، حمید؛ ستاره ئی، مریم و داوری کیش، راضیه (1399).  تأثیر سیاست آزادسازی تجاری دولت بر پیچیدگی اقتصادی کشورهای درحال‌توسعه. فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد، 7(1)، 238-211.
شاه‌آبادی، ابوالفضل و ساری گل، سارا (1392). بررسی مقایسه‌ای تأثیر نوآوری بر نابرابری درآمد کشورهای اوپک و کشورهای منتخب توسعه‌یافته. فصلنامه تخصصی پارک‌ها و مراکز رشد، 9(35)، 14-2.
مؤتمنی، مانی؛ زبیری، هدی و شیرازی، مجتبی (1399). اثر پیچیدگی اقتصادی بر نابرابری درآمدی. فصلنامه راهبرد توسعه، 16(4)، 253-235.
References
Abounoori, E. (2003). Unemployment, inflation and income distribution: A cross-country analysis. Journal of Iranian Economic Review, 8(9), 1-11.
Acemoglu, D., Egorov, G., & Sonin, K., (2012). Dynamics and stability of constitutions, coalitions, and clubs. American Economic Review, 102(4), 1446–1476.
Ahmadian, D.M.M., Aghajani, H., Shirkhodaie, M., & Teranchian, A.M. (2018). The comparative analysis of the selected countries economic complexity in the national system of innovation framework. Journal of Economics and Regional Development, 25(15), 87-123 [In Persian].
Akbari, N., Farahmand, Sh., & Jamali, S. (2011). Spatial analysis of the effect of government’s fiscal policy on income distribution inequality in Iran: (GWR Approach). Journal of Quantitative Economics, 8(3), 1-26 [In Persian].
Albassam, B. (2015). Economic diversification in Saudi Arabia: Myth or reality? Resources Policy, 44(2), 112–117.
Aw, B.Y., & Lee, Y. (2017). Demand, costs, and product scope in the export market. European Economic Review, 100(4), 28–49.
Blinder, A., & Howard, E. (1978). Macroeconomic activity and income distribution in the postwar United States. The Review of Economics and Statistics, 60(2), 84-96.
Carvalho, L., & Rezai, A. (2014). Personal income inequality and aggregate demand. Cambridge Journal of Economics, 40(2), 491–505.
Caous, E., & Huarng, F. (2019). Economic complexity and the mediating effects of income inequality: Reaching sustainable development in developing countries. Journal of Sustainibality, 12(3), 1-26.
Chong, A. (2004). Inequality, democracy, and persistence: Is there a political Kuznets curve? Economics & Politics ,16(2), 189–212.
Cingano, F. (2014). Trends in Income Inequality and Its Impact on Economic Growth. OECD Social, Employment and Migration Working Papers, No. 163.
Cole, J., & Towe, C. (1996). Income distribution and macroeconomic performance in the United States. IMF Working Paper (WP/96/97).
Constantine, C. (2017). Economic structures, institutions, and economic performance. Journal of Economic Structures, 6(2), 1–18.
Constantine, C., & Khemraj, T. (2019). Geography, economic structures, and institutions: A synthesis. Structure. Change Economic Dynamics, 51(3), 371–379.
 Hartmann, D., Miguel, R.G., Cristian, J.F., Manuel, A., &  Hidalgo, C.A. (2017). Linking economic complexity, institutions, and income inequality. World Development, 93(3), 75-93.
Felipe, J., Kumar, U., Abdon, A., & Bacate, M. (2012). Product complexity and economic development. Structural Change and Economic Dynamics, 23(1), 36–68.
Gala, P., Rocha, I.,&  Magacho, G. (2018). The structuralist revenge: Economic complexity as an important dimension to evaluate growth and development. Brazilian Journal of Political Economy, 38(2), 219-236.
Hausmann, R., Hidalgo, C.A., Bustos, S., Coscia, M., Chung, S., Jemenez, J., Simoes, A., & Yidirim, M.A. (2011). The atlas of economic complexity. MIT Press, Cambridge.
Hausmann, R., Hidalgo, C.A., Bustos, S., Coscia, M., Simoes, A., & Yildirim, M.A. (2014). The atlas of economic complexity: Mapping paths to prosperity. MIT Press, Cambridge.
Hidalgo, C.A., & Hausmann, R., (2009). The building blocks of economic complexity. Proceedings of the National Academy of Sciences, 106(26), 10570–10575.
Kumhof, M., Rancière, R., & Winant, P. (2015). Inequality, leverage, and crises. American Economic Review, 105(3), 1217–1245.
Kuznets, S. (1955). Economic growth and income inequality. American Economic Review, 45(1), 1–28.
Kuznets, S. (1963). Quantitative aspects of the economic growth of nations, economic development and cultural change. University of Chicago Press, Chicago.
Lee, C.C., & Wang, E.Z. (2021). Economic complexity and income inequality: Does country risk matter? Social Indicators Research, 154(1), 35-60.‏
Lee, K., & Trung, V. (2020). Economic complexity, human capital and income inequality: A cross-country analysis. The Japanese Economic Review, 71(4), 695-718.
Mckay, A. (2003). Inequality in middle income countries: Key conceptual issues, Overseas Development Institute occasional paper.
Meschi, E., & Vivarelli, M. (2009). Trade and income inequality in developing countries. World Development, 37(2), 287–302.
Morais, M.B., Swart, J., & Jordaan, J.A. (2018). Economic complexity and inequality: Does productive structure affect regional wage differentials in Brazil? Working Papers, 18-11, Utrecht School of Economics.
Motameni, M., Zobeiri, H., & Shirazi, M. (2021). The effects of economic complexity on income inequality. Quarterly Journal of Development Strategy, 16(4), 235-253 [In Persian].
Nielsen, F., & Alderson, A.S. (1997). The Kuznets curve and the great U-turn: Income inequality in U.S. counties, 1970 to 1990. American Economic Review, 62(1), 12-26.
Nonaka, I. (1994). A dynamic theory of organizational knowledge creation. Organization Science, 5(1), 14–37.
Norris, E.D., Kochhar, K., Suphaphiphat, N., Ricka, F., & Tsounta, E. (2015). Causes and consequences of income inequality: A global perspective. IMF, Working Paper.
Pazham, S.M., & Salimifar, M. (2016). An examination of economic complexity index effect on economic growth in the top 42 countries producing science. Jornal of Economics and Regional Development, 22(10), 16-38 [In Persian].
Pesaran, M.H., Shin, Y., & Smith, R,I. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16, 289-326.
Rajan, R.G. (2010). Fault lines: How hidden fractures still threaten the world economy. Princeton University Press, Princeton.
Salehi Isfahani, J. (2017). Poverty and income inequality in the Islamic Republic of Iran. Revue internationale des études du développement, 229, 113-136.
Schultz, T.P. (1969). Secular trend and cyclical behavior of income distribution in the United States: 1944-1965. National Bureau of Economic Research Studies in Income and Wealth, 33, 75-106.
Sepehrdoust, H., Tartar, M., & Gholizadeh, A.A. (2021). Economic complexity, scientific productivity and income inequality in developing economies, Economics of Transition and Institutional Change, 30(2), 112-132.
Sepehrdoust, H., Setarehie, M., & Davarkish, R. (2020). The impact of government trade liberalization policy on the economic complexity of developing countries. Journal of Applied Theories of Economics, 7(1), 211-238 [In Persian].
Shahabadi, A., & Sarigol, S. (2013), Comparative study of the effect of innovation on income inequality. Roshd-e- Fanavari, 9(35), 2-17 [In Persian].
Smith, A, (1776). Wealth of nations, Mcgraw-Hill.
United Nations, (2020). Human development report.
Volsch, T. (2004) Income Distribution in 14 OECD nations, 1967-2000: Evidence from the Luxembourg income study. Working Paper, No. 386.
White, H., & Anderson, H. (2001). Growth versus distribution: Does the pattern of growth matter? Development Policy Review, 16(3), 267-289.