بررسی و تبین عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری‌های متفاوت سرمایه‌گذاران در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

2 دانشیار گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

10.22103/jdc.2022.20398.1309

چکیده

هدف: تصمیم‌گیری انتخاب یک گزینه از بین چندین گزینه است. هر تصمیم می‌تواند ابعاد و نتیجه منحصر به‌فردی برای هر سرمایه‌گذار داشته باشد. سرمایه‌گذاران در موقعیت‌های یکسان و گوناگون تصمیم‌های متفاوتی اتخاذ می‌کنند. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری‌های متفاوت سرمایه‌گذاران در ایران است.
روش: این پژوهش با استفاده از طرح توصیفی- همبستگی و بکارگیری فرآیند مدل‌سازی معادلات ساختاری انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل استادان دانشگاه، کارشناسان مالی، مدیران مالی، مدیران شرکت‌های بورسی و غیر بورسی به خصوص شرکت‌های سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاران حقیقی در کل کشور بودند که تعداد 390 نفر از آنها با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده از طریق پرسش نامه به صورت حضوری و آنلاین انتخاب گردید. به منظور گردآوری داده‌ها از ابزار پرسشنامه و برای آزمون فرضیه ها از مدلسازی معادلات ساختاری در دو بخش ارزیابی مدل اندازه‌گیری و ارزیابی مدل ساختاری استفاده شد.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد متغیرهای منافع، منابع مالی، قابلیت‌های ذهنی، اهداف، اطلاعات، تعامل و نحوه‌ تجزیه و تحلیل در سطح خطای 5 درصد بر تصمیم‌گیری‌های متفاوت سرمایه‌گذاران تأثیر معناداری دارند.
نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان داد برای پیش‌بینی انتخاب هر سرمایه‌گذار، منافع به عنوان موتور محرک، منابع به مانند موقعیت، ساختار ذهنی عصبی به عنوان سیستم، اهداف به مانند ابزار، اطلاعات به مانند خوراک، تعامل به عنوان تسهیلگر، تحلیل به عنوان رویکرد عمل می‌کند. با توجه به نتایج این پژوهش پیشنهاد می‌گردد نهاد تصمیم‌گیرنده در کشور، به تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران توجه بیشتری داشته باشد، چرا که هر تصمیم، اثرات اقتصادی متفاوتی بر هر گروه ذینفع خواهد داشت. بنابراین بهتر این است که نهاد تصمیم‌گیرنده از رویکرد تعاملی برای موضوعات سرمایه‌گذاری استفاده کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


سعیدا اردکانی، سعید، بهلکه، آیناز؛ میرزاد، نگار و توسلی، طاهره‌السادات (1394). بررسی واکنش سرمایه‌گذاران نسبت به رویدادهای ناگهانی در بورس اوراق بهادار تهران. تحقیقات مالی، 17(1)، 122-103 https://jfr.ut.ac.ir/article_52759_e27193811481344752594c26ac23f2ad.pdf.
بادآورنهندی، یونس و درخور، سعید (1392). بررسی رابطه بین محدودیت مالی، ارزش وجه‌نقد و خالص سرمایه‌گذاری. پژوهش‌های تجربی حسابداری، 2(8)، 189-167 https://jera.alzahra.ac.ir/article_578_a5972154e1e5823cf3f1e4b97ba1d2c8.pdf.
بادپا، بهروز و شیری، نعمت‌اله (1401). اثر مؤلفه‌های تصمیم‌گیری مالی و سرمایه‌گذاری بر قصد کارآفرینانه دانشجویان رشته حسابداری ایران. مجله دانش حسابداری، 13(3)، 88-65 https://jak.uk.ac.ir/article_3113_0765edcee695d05b8b99d070281a3dd4.pdf.
بینشیان، زهرا و دهدار، فرهاد (1397). ارائه مدل رابطه هوش مالی با گرایش‌های رفتاری و اثر آنها بر تصمیمات سرمایه‌گذاری بر اساس نظریه رفتار برنامه‌ریزی شده. دانش سرمایه‌گذاری، 7 (25)، 222-203 https://jik.srbiau.ac.ir/article_12124_c2a00157f70c73db963335dc206f48e3.pdf.
تک‌روستا، حسین (1401). بررسی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر تصمیمات سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح. اقتصاد دفاع، 7(23)، 52-37 https://journals.sndu.ac.ir/article_1967_ad17c3834229f0a2e2cbc626dd43746e.pdf.
سینایی، حسنعلی؛ مرتضوی، سعید و تیموری اصل؛ یاسر (1384). پیش‌بینی شاخص بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از شبکه مصنوعی. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی،12(41)، 83-59 https://acctgrev.ut.ac.ir/article_18463_6b7f7841b56f612d84bb0d85fa12c8a5.pdf.
حاجیها، زهره و محمدی چم‌خانی، زهره (1396). حساسیت منابع خارجی به جریان وجه نقد در شرایط محدودیت‌های مالی داخلی و خارجی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس و اوراق بهادار تهران. مدیریت دارایی و تأمین مالی، 5(2)، 50-37 https://amf.ui.ac.ir/article_21572_5c353db025230c 550cd5261bd449ef26.pdf.
حساس‌یگانه، یحیی و خیرالهی، مرشد (1387). حاکیمت شرکتی و شفافیت. حسابدار، 203، 79-74 https://www.sid.ir/paper/466481/fa.
خدائی وله زاقرد،محمد و رستمی نوروزآباد، مجتبی (1395). واکنش‌پذیری تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران از کیفیت خرید الکترونیکی سهام. مطالعات مدیریت فناوری اطلاعات، 4(16)، 61-35 https://journals.atu.ac.ir/article_6983_4e8d7f2d77bde38cdfda3c42f6aa4dd5.pdf.
خوشکار، فرزین؛ محمدرضایی، وحید و پناهی، رضا (1398). بررسی تأثیر افشای اطلاعات بر کیفیت حسابرسی و تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران. پژوهش در حسابداری و علوم اقتصادی، 3(4)، 20-11 https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1611944.
آقایی، محمدعلی و مختاریان، امید (1383)، بررسی عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، 11(2)، 25-3 https://acctgrev.ut.ac.ir/article_10447_bcdd2fc6061fe3d490db6e9d9c394347.pdf.
ملانظری، مهناز؛ پارسایی، منا و تقی ملایی، سعید (1400). تأثیر تامین مالی از طریق استقراض بر تصمیم‌های سرمایه‌گذاری بر اساس تئوری حسابداری ذهنی. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 28(4)، 738-713 https://acctgrev.ut.ac.ir/article_85114_e6822435162ebb49ffd103cdfe909e23.pdf.
میشل ام. پمپین (2006). دانش مالی رفتاری و مدیریت دارایی. ترجمه: احمد بدری، 1388، انتشارات کیهان، نوبت اول.
هاشمی، سیدعباس؛ امیری، هادی و افیونی، علیرضا (1396). بررسی نوسانات جریان‌های نقدی عملیاتی برسرمایه‌گذاری شرکت‌ها با در نظر گرفتن محدودیت تأمین مالی. مجله دانش حسابداری، 8(28)، 49-29 https://jak.uk.ac.ir/article_1646_743b96ea49906dced87ae00f14402169.pdf.
نمازی، محمد (1384). بررسی کاربردهای تئوری نمایندگی در حسابداری مدیریت. پیشرفت‌های حسابداری، 22(2)، 164-147 https://jaa.shirazu.ac.ir/ article_3477_b172b199570ffed6970b6477b39df4d1.pdf.
وکیلی‌فرد، حمیدرضا، فروغ‌نژاد، حیدر و خشنودی، مهدی (1392). ارزیابی رفتار سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تهران با روش فرآیند تحلیل شبکه‌ای. مدیریت دارایی و تأمین مالی، 1(2)، 34-19 https://amf.ui.ac.ir/article_19847_ebfa26e4bfcbf96bb25a7cc5e9e10259.pdf.
یحیی‌زاده‌فر، محمود؛ علیقلی، منصوره و ذبیحی، فاطمه (1399). بررسی رابطه بین نقدشوندگی و کارایی سرمایه‌گذاری با توجه به محدودیت مالی و ریسک عملیاتی. تحقیقات حسابداری و حسابرسی، 12(45)، 22-5 https://www.iaaaar.com/article_107121_19203d19a4c4b7edae1ce83de623d32f.pdf.
References
Hajiha, Z., & Mohamadi Chamkhani, Z. (2017). The comparative investigation of the relationship between internal and external financial constraints in liquidity-intensive companies in Tehran Stock Exchange. Journal of Asset Management and Financing, 5(2), 37-50 https://amf.ui.ac.ir/article_21572_5c353db025230c550cd 5261bd449ef26.pdf [In Persian].
Ady, S. (2018). The cognitive and psychological bias in investment decision-making behavior: Evidence From Indonesian investor’s behavior. Journal of Economics and Behavioral Studies, 10(1), 86 DOI: 10.22610/ jebs.v10i1.2092.
Akhter, T., & Hoque, M.E. (2022). Moderating effects of financial cognitive abilities and considerations on the attitude–intentions nexus of stock market participation. International Journal of Financial Studies, 10(1), 5 https://doi.org/10.3390/ijfs10010005.
Saeida Ardakani, S., Behlkeh, A., Mirzad, N., & Tavassoli, T. (2015). Investigating the reaction of investors to sudden events in Tehran Stock Exchange. Financial Research, 17(1), 122-103 https://jfr.ut.ac.ir/article_ 52759_e27193811481344752594c26ac23f2ad.pdf [In Persian].
Awais, M., Laber, M.F., Rasheed, N., & Khursheed, A. (2016). Impact of financial literacy and investment experience on risk tolerance and investment decisions: empirical evidence from Pakistan. International Journal of Economics and Financial Issues, 6(1), 73-79 https://www.econjournals.com/index.php/ijefi/article/view/1414.
Badavarnhandi, Y., & Darkhor, S. (2013). Investigating the relationship between financial constraints, cash value and net investment. Accounting Empirical Research, 2(8), 189-167 https://jera.alzahra.ac.ir/article_578_ a5972154e1e5823cf3f1e4b97ba1d2c8.pdf [In Persian].
Badpa, B., & Shiri, N. (1401). The effect of financial decision-making and investment components on the entrepreneurial intention of accounting students in Iran. Journal of Accounting Knowledge, 13(3), 65-88 https://jak.uk.ac.ir/article_3113_0765edcee695d05b8b99d070281a3dd4.pdf [In Persian].
Bakar, S., & Chui Yi, A. (2016). The impact of psychological factors on investors’ decision making in Malaysian stock market: A case of klang valley and Pahang. Procedia Economics and Finance, 35, 319-328 https://doi.org/ 10.1016/S2212-5671(16)00040-X.
Banerjee, A. (1992). A simple model of herd behavior. Quarterly Journal of Economics, 107(3) 797-817 https://www.jstor.org/stable/2118364.
Bauer, P., & Yamey, B.S. (1957). The economic of underdeveloped countries. Chicago: University of Chicago Press.
Barua, S., & Chowdhury, A. (2009). General characteristics and investment determinants in bangladesh capital markets: Evidence from dhaka stock exchange. Finance and Tourism Management, 9(2), 138-161 https://ssrn.com/abstract=2283674.
Bhattacharya, N., Ecker, F., Olsson, P.M., & Schipper, K. (2012). Direct and mediated associations among earnings quality, information asymmetry, and the cost of equity. The Accounting Review, 87(2), 449-482 https://www.jstor.org/stable/23245611.
Bineshian, Z., & Dehdar, F. (2018). Presen the model of the relationship between Financial intelligence ehavioral trends and their impact on investors decisions based on the theory of planned behavior. Journal of Investment Knowledge, 7(25), 203-222 https://jik.srbiau.ac.ir/article_12124_c2a00157f70c73db963335dc206f48e3.pdf [In Persian].
Chen, T., Xie, L., & Zhang, Y. (2017). How does analysts' forecast quality relate to corporate investment efficiency? Journal of Corporate Finance, 43, 217-240 https://doi.org/10.1016/j.jcorpfin.2016.12.010.
Christiansen, C., Schroter,J., Rangvid, J., & Rangvid, J. )2007(. Are economists more likely to hold stocks? Reviewof Finance, 12(3), 465-496 https://doi.org/10.1093/rof/rfm026.
Coleman, J. (1990). Foundations of social theory. Cambridge, MA: Belknap Press.
Gerardi, K., Goette, L., & Meier, S. (2010). Financial literacy and subprime mortgage delinquency: evidence from a survey matched to administrative data. Federal Reserve Bank of Atlanta. Working Paper, 2010-10.
Geisler, M, & Allwood, C.M. (2018). Relating decision-making styles to social orientation and time approach. Behavioral Decision Making, 31(3), 415-429 DOI: 10.1002/bdm.2066.
Hala, Y., Abdullah, M.W., Andayani, W., Ilyas, G.B., & Akob, M. (2020). The financial behavior of investment decision making between real and financial assets sectors. Journal of Asian Finance, Economics and Business, 7(12), 635–645 DOI: 10.13106/jafeb.2020.vol7.no12.635.
Hechter, M. (1994). The role of values in rational choice theory. Rationality & Society, 6(3), 318-334 https://doi.org/ 10.1177/10434631940060030.
Hasas Yeganeh, Y., & Kheirollahi, M. (2008). Corporate governance and transparency. Accountant, 203, 74-79 https://www.sid.ir/paper/466481/fa [In Persian].
Hashemi, S.A., Amiri, H., & Efioni, A. (2016). Investigating the fluctuations of operational cash flows in investing companies, taking into account the limitation of financing. Journal of Accounting Knowledge, 8(28), 29-49 https://jak.uk.ac.ir/article_1646_743b96ea49906dced87ae00f14402169.pdf [In Persian].
Hulland, J. (1999). Use of partial least squares (PLS) in strategic management research: areview of four recent studies. Strategic Management Journal, 20(2), 195-204 https://www.jstor.org/stable/3094025.
Khodaee, M., & Rostami Norouzabad, M. )2016(. Investors' decision-making responsiveness of e-stock quality. Quarterly Journal of Information Technology Management Studies, 4(16), 35-61 https://journals.atu.ac.ir/ article_6983_4e8d7f2d77bde38cdfda3c42f6aa4dd5.pdf [In Persian].
Khoshkar, F., & Panahi, R. (2019). The effect of information disclosure on the quality of auditing and decision making of investors. Quarterly Journal of Research in Accounting and Economic Sciences, 3(4), 11-20 https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1611944 [In Persian].
Kiser, E., & Hechter, M. (1998). The debate on historical sociology rational choice theory and its critics. American Journal of Sociology, 104(3), 758-791 https://www.jstor.org/stable/10.1086/210086.
Lease, W.G., Lewellen, R.C., & Schlarbaum, G.G. (1977). Patterns of investment strategy and behavior among individual investors. Journal of Business, 50, 296-333 https://www.jstor.org/stable/2352539.
Jensen, M.C., & Meckling, W.H. (1976). Theory of the firm: managerial behavior, agency costs and ownershipstructure. Journal of Financial Economics, 4(3), 305-360 https://doi.org/10.1016/0304-405X(76)90026-X.
Nagy, R.A., & Obenberger, R.W. )1994(. Factors influencing individual behavior. Financial Analysis Journal, 50(4), 63-68 https://www.jstor.org/stable/4479763.
Namazi, M. (2005). Investigating the applications of representative theory in management accounting. Accounting Advances, 22(2), 47-164 https://jaa.shirazu.ac.ir/article_3477_b172b199570ffed6970b6477b39df4d1.pdf [In Persian].
Neeli. M. (2013). Fundamentals of Economics. Publication.Tehran: Ney publication.
Michelle, M. Pompin. )2006.( Behavioral financial knowledge and asset management. Translation: Ahmad Badri, 2008, Kayhan Publications, first edition [In Persian].
Maditinos, D.I., Sevic, Z., & Theriou, N.G. (2007). Investor behavior in the athens stock exchange. Studies in Economics and Finance, 24(1), 32-50 DOI: 10.1108/10867370710737373.
Aghaei, M.A., & Mokhtarian, O. (2004). Investigating factors influencing investors' decision making in Tehran Stock Exchange. Accounting and Auditing Review, 11(2), 3-25 https://acctgrev.ut.ac.ir/article_10447_bcdd2fc 6061fe3d490db6e9d9c394347.pdf [In Persian].
Molanazari, M., Parsai, M., & Taghi Molei, S. (2021). The impact of financing through borrowing on investment decisions based on the theory of mental accounting. Quarterly Journal of Accounting and Auditing, 28(4), 713-738 https://acctgrev.ut.ac.ir/article_85114_e6822435162ebb49ffd103cdfe909e23.pdf [In Persian].
Rodrik, D. (2016). Economics rules: The rights and wrongs of the dismal science. Translated into Persian Mohammadreza Farhadi. Tehran: Asheyan Publication.
Scott, W.R., & O'Brien, P.C. (2003). Financial accounting theory. The Journal of Business, 72(1), 1-33.
Sinaii, H.A., Mortazavi, S., & Timouri Asl, Y. (2005). Prediction of Tehran Stock Exchange index using artificial network. Accounting And Auditing Reviews, 12(41), 83-59 https://acctgrev.ut.ac.ir/article_18463_ 6b7f7841b56f612d84bb0d85fa12c8a5.pdf [In Persian].
Tekrosta, H. (2022), Investigating the factors influencing the investment decisions of the Armed forces pension fund. Defense Economics Journal, 7(23), 52-37 https://journals.sndu.ac.ir/article_1967_ad17c3834229f0a2e2 cbc626dd43746e.pdf [In Persian].
Tenenhaus, M., Amato, S., & Esposito Vinzi, V. (2004). A global goodness-of-fit index for PLS structural equation modeling. Scientific Meeting, 739-742.
Vakilifard, H., Foroughnejad, H., & Khoshnodi, M. (2013). Evaluation of investors' behavior in Tehran Stock Exchange by network analysis process method. Quarterly Journal of Asset Management and Financing, 1(2), 19-34 https://amf.ui.ac.ir/article_19847_ebfa26e4bfcbf96bb25a7cc5e9e10259.pdf [In Persian].
Wayman, R. (2002). How to evaluate the ‘‘quality’’of EPS? www.investopedia.com/university/EPS.
Yahyazadeh Far, M., Aghili, M., & Zabihi, F. (2020). Investigating the relationship between liquidity and investment efficiency due to financial constraints and operational risk. Accounting and Auditing Research, 12(45), 5-22 https://www.iaaaar.com/article_107121_19203d19a4c4b7edae1ce83de623d32f.pdf [In Persian].