طراحی الگوی ظرفیت ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران حقیقی با رویکرد داده‌بنیاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه حسابداری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

2 استادیار گروه حسابداری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

3 دانشیار گروه حسابداری، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران.

10.22103/jdc.2023.21763.1404

چکیده

هدف: هدف این پژوهش ارائه نظریه ظرفیت ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران حقیقی حاضر در بازار سرمایه ایران با رویکرد داده‌بنیاد است.
 روش: تحقیق حاضر ازنظر نوع روش، تحقیق آمیخته محسوب می‌گردد. به‌منظور گردآوری داده‌ها در بخش کیفی از مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته استفاده شد، سپس داده‌های کیفی از طریق بررسی پیشینه تحقیق کامل گردید و در مرحله دوم داده‌های کمی گردآوری و مورد تحلیل قرار گرفت. به‌منظور مدل‌سازی از نسخه اشتراوس و کوربین در رویکرد داده‌بنیاد استفاده شد. برای سنجش روایی از روایی محتوا، واگرا و همگرا و برای پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده‌شده و همگی تأیید شدند.
 یافته‌ها: در این فرایند، 52 مفهوم و 29 مقوله ایجادشده و در غالب 6 محور تئوری داده‌بنیاد گروه‌بندی شدند. در بخش اعتبارسنجی کمی مدل، از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد.بر اساس تحلیل داده‌های پرسش‌نامه، باتوجه‌به عدم نرمال بودن توزیع داده‌ها، از روش حداقل مربعات جزیی به کمک نرم‌افزار اسمارت پی‌ال‌اس نسخه 2، مدل تحقیق آزمون شده و مورد تأیید قرار گرفت.
نتیجه‎گیری: نتایج تحقیق نشان داد مقوله دانش سرمایه‌گذاری در بعد شرایط علی، مقوله شغل و تخصص و میزان درآمد فرد سرمایه‌گذار در بعد شرایط مداخله‌گر، متغیرهای نرخ ارز، نرخ تورم، نرخ بهره بانکی، نرخ سود سپرده در بعد شرایط زمینه‌ای، توانایی اندازه‌گیری ارزش آتی سهام در بعد پدیده­محوری، تعیین استراتژی سرمایه‌گذار در بعد راهبردها و انتخاب سبد سهام دارای P/E کمتر از P/E بازار در بعد پیامدها به‌عنوان تأثیرگذارترین متغیرها بر ظرفیت ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران حقیقی تعیین شدند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

آقازاده، هاشم؛ اسفیدانی، محمد‌رحیم و قلی‌مطلق، مجید (1395). طراحی مقیاس ارزیابی اخلاقی فروش شخصی. پژوهش‌های مدیریت در ایران، ۲۰(۳)، ۱-۲۴ https://mri.modares.ac.ir/article_399_b60118fb404d773dbc25c908db87a0c0.pdf.
پناهی، بلال؛ فتحی، محمدرضا؛ مهدیه نجف‌آبادی، علی و رضی محب‌سراج، سمیه (1401). بررسی الگوی ارتباطی بین رفتارهای گذشته و سواد مالی با قصد سرمایه‌گذاری در بازار سهام با نقش میانجی متغیرهای فردی. مجله توسعه و سرمایه، 7(2)، 190-173 https://jdc.uk.ac.ir/article_3320_798335fc4c513b26a5f7dd50b63fdadb.pdf.
تیشه‌یار، ماندانا (1390). آینده‌پژوهی در مطالعات استراتژیک. چاپ اول، پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران.
جلیلی، اسماعیل؛ مشبکی، اصغر؛ خدادادحسینی، سید حمید و آذر، عادل (1398). طراحی مدل اجرای استراتژی ادغام سازمان‌های دولتی ایران. پژوهش‌های مدیریت در ایران، ۲۳(۲)، 181-151 https://mri.modares.ac.ir/article_498_0758f1a7e2097b3ce5436e05e1f283e5.pdf.
دانایی‌فرد، حسن و اسلامی، آذر (1390). کاربرد استراتژی نظریه داده‌بنیاد در عمل، ساخت نظریه بی‌تفاوتی سازمانی. چاپ اول، انتشارات دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام)، تهران.
دانایی‌فرد، حسن؛ الوانی، سیدمهدی و آذر، عادل (1398). روش‌شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع. چاپ ششم، انتشارات صفار، تهران.
دانایی‌فرد، حسن و امامی، سیدمجتبی (1386). استراتژی‌های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه‌پردازی داده‌بنیاد. اندیشه مدیریت، 1(2)،76-69 https://www.sid.ir/paper/473152/fa.
داودی، اکرم؛ خوزین، علی و نادریان، آرش (1401). تمایلات سرمایه‌گذاران به بازار سرمایه: تحلیل بازگشتی، علل و عوامل آن. مجله توسعه و سرمایه، 7(2)، 212-191 https://jdc.uk.ac.ir/article_3334_8987af38324b7dd870ac2b944bd94f49.pdf.
فرهادی شریف‌آباد، محسن و دعائی، میثم (1400). مدل‌سازی تمایلات سرمایه‌گذاران با تأکید بر عوامل روان‌شناختی با استفاده روش دلفی فازی و دیمتل. پیشرفت‌های مالی و سرمایه‌گذاری، 2(5)، 144-113 https://sid.ir/paper/962026/fa.
فلاح شمس لیالستانی، میرفیض؛ قالیباف اصل، حسن و سرابی نوبخت، سمیرا (1389). بررسی اثر تجربه بر ریسک‌پذیری، بیش‌اطمینانی و رفتار توده‌وار مدیران شرکت‌های سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار تهران. بورس اوراق بهادار، 3(12)، 42-25 https://www.sid.ir/paper/484362/fa.
قاسمی، بهزاد و والمحمدی، چنگیز (1397). طراحی مدل بلوغ مدیریت دانش در کلاس جهانی بر اساس مدل تعالی: یک رویکرد آمیخته. پژوهش‌های مدیریت عمومی، 11(40)، 107-82 https://jmr.usb.ac.ir/article_4295_384286d15a243278d6fee5d273c2c12b.pdf.
قلی‌پور، آرین و افتخار، نیره (1395). ارائه مدل مدیریت استعداد به روش نظریه مبنایی (مورد مطالعه: اپراتور تلفن همراه). پژوهش‌های مدیریت عمومی، 9(34)، 90-59 https://jmr.usb.ac.ir/article_3103_de8652cca30289853874bfdb4dd4e5fd.pdf.
کنجکاومنفرد، امیررضا؛ فتحی، سعید و رنجبریان، بهرام (1394). تبیین مدل ریسک ادراک شده مشتریان خدمات سرمایه‌گذاری. کاوش‌های مدیریت بازرگانی، 14(7)، 210-191 https://bar.yazd.ac.ir/article_661_1a37855717c70175d088d3e685bd35de.pdf.
میربزرگی، سید پوریا؛ همت‌فر، محمود و جنانی، محمدحسن (1401). تبیین الگوی مناسب قدرت ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران بر اساس ویژگی‌های شخصیتی. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، 14(53)، 161-135 https://journals.iau.ir/article_691690_e09062db7f51e30f1188bbf755290153.pdf.
ملکی‌فر، سیاوش و ملکی‌فر، فرخنده (1394). آینده‌پژوهی پیشرفته. چاپ اول، نشر آینده‌پژوه، تهران.
مهرعلی تبارفیروزجاه، بهروز؛ بهارمقدم، مهدی و شمس‌الدینی، کاظم (1401). بررسی و تبین عوامل موثر بر تصمیم‌گیری‌های متفاوت سرمایه‌گذاران در ایران. مجله توسعه و سرمایه، 8(2)، 90-73.
نایب‌محسنی، شیدا؛ خلیفه سلطانی، سیداحمد و حجازی، رضوان (1400). تدوین مدل رفتاری تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران فردی در بازار سرمایه ایران. تحقیقات مالی، 23(4)، 652-625 https://jfr.ut.ac.ir/article_86311_45125d2a63248323f8ca9eb9d439f006.pdf.
ودیعی، محمدحسین و شکوهی‌زاده، محمود (1391). بررسی معیارهای مالی موثر بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار. مجله دانش حسابداری، 3(8)، 171-151 https://jak.uk.ac.ir/article_8_9d10d4a5099ce0e0ef2a796202ab14ee.pdf.
هیجرودی، فاطمه؛ دوستار، محمد و مرادی، محمود (1397). تحلیل تعدیلگری مدل پنج عاملی شخصیت بر تأثیرگذاری کسب اطلاعات مالی بر رفتار سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تهران. دانش سرمایه‌گذاری، 7(25)، 59-39 https://jik.srbiau.ac.ir/article_11980_fedd311017839a 141d6e73f9a11631f7.pdf.
 
References
Aghazade, H., Esfidani, M., & Gholimotlagh, M. (2021). Developing a personal selling ethical assessment scale. Management Research in Iran, 20(3), 1-24 https://mri.modares.ac.ir/article_399_b60118fb404d773dbc25c 908db87a0c0.pdf [In Persian].
Ahmad, Z., Ibrahim, H., & Tuyon, J. (2017). Institutional investor behavioral biases: syntheses of theory and evidence. Management Research Review, 40(5), 578-603.doi:10.1108/MRR-04-2016-0091.
Bazerman, M., & Moore, D.A. (1998). Judgment in managerial decision-making. Wiley, London.
Bell, W. (2009). Foundations of Futures Studies: Human science for a new era: History, Purposes, Knowledge. Transaction Publishers, New Brunswick.
Chang, Y.Y., Faff, R.W., & Hwang, C.Y. (2009). Does investor sentiment impact global equity markets? Asian Finance Association Conference Paper.
Choudhary, S., & Ahuja, H. (2017). Behavioral finance in investment decisions: A literature review and related issues. International Journal of Engineering Technology, Management and Applied Sciences, 4(3), 174-177 doi:10.46336/ijeer.v3i3.460.
Danaeifard, H., & Eslami, A. (2010). Application of grounded theory, construction of organizational indifference. First edition, Imam Sadegh University, Tehran [In Persian].
Danaifard, H., Elwani, S.M., & Azar, A. (2018). Qualitative research methodology in management: A comprehensive approach. 6th edition, Saffar publishing, Tehran [In Persian].
Danaeifard, H., & Emami, S.M. (2007). Strategies of qualitative research: A reflection on grounded theory. Strategic Management Thought, 1(2), 69-97 https://www.sid.ir/paper/473152/fa [In Persian].
Daniel, K., Hirshleifer, D., & Subrahmanyam, A. (1998). Investor psychology and security market under-and overreactions. The Journal of Finance, 53(6), 1839-1885 https://doi.org/10.1111/0022-1082.00077.
Davoudi, A., Khozein, A., & Naderian, A. (2022). Investor inclinations towards capital market: Recursive analysis, causes, and factors. Journal of Development and Capital, 7(2), 191-212 https://jdc.uk.ac.ir/article_ 3334_8987af38324b7dd870ac2b944bd94f49.pdf [In Persian].
Dunegan, K.J. (1993). Framing, cognitive modes and image theory: Toward an understanding of a glass half full. Journal of Applied Psychology, American Psychological Association, 78(3), 491 https://doi.org/10.1037/0021-9010.78.3.491.
Falah Shams Lialestani, M., Qalibaf Asl, H., & Saraei Nobakht, S. (2011). The impact of experience on risktaking, overconfidence and herding of investment companies’ managers in. Journal of Securities Exchange, 3(12), 25-42 https://www.sid.ir/paper/484362/fa [In Persian].
Figner, B., Mackinlay, R.J., Wilkening, F., & Weber, E.U. (2009). Affective and deliberative processes in risky choice: Age differences in risk taking in the Columbia Card Task. Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition, (35), 709–730 https://doi.org/10.1037/a0014983.
Figner, B., & Weber, E.U. (2011). Who takes risks when and why? Determinants of risk taking. Current Directions in Psychological Science, 20(4), 211-216 DOI: 10.1177/0963721411415790.
Farhadi Sharif Abad, M., & Doaei, M. (2022). Modeling investor tendencies with emphasis on psychological factors by fuzzy Delphi and DEMATEL methods. Advances in Finance and Investment, 2(5), 144-113 https://sid.ir/paper/962026/fa [In Persian].
Ghasemi, B., & Valmohammadi, C. (2018). Designing a maturity model of world-class knowledge management based on the excellence model: A mixed approach. Public Management Researches, 11(40), 79-107 https://jmr.usb.ac.ir/article_4295_384286d15a243278d6fee5d273c2c12b.pdf [In Persian].
Gholipor, A., & Eftekhar, N. (2017). Introducing a talent management model based on grounded theory (Case study: Telecom operator). Public Management Researches, 9(34), 59-90 https://jmr.usb.ac.ir/article_3103_ de8652cca30289853874bfdb4dd4e5fd.pdf [In Persian].
Hayward, P. (2003). Foresight in everyday life. Australian foresight institute, hawthorn. https://foresightinternational. com.au/wp-content/uploads/2015/09/AFI_Monograph_01.pdf.
Hijroudi, F., Doustar, M., & Moradi, M. (2018). Analysis of the role of five factor model of personality on the The effect of financial information acquisition on behavior of investors in the Tehran Stock Exchange. Journal of Investment Knowledge, 7(25), 39-60 https://jik.srbiau.ac.ir/article_11980_fedd311017839a141d6e73f9a11631f7.pdf [In Persian].
Hirshleifer, D., Low, A., & Teoh, S.H. (2012). Are overconfident CEOS better innovators? The Journal of Finance, 67(4), 1457-1498 https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.2012.01753.x.
Hogarth, R.M. (1987). Judgment and choice. Wiley, Chichester.
Huangfu, G., & Zhu, L. (2014). A reexamination of the robustness of the framing effect in cognitive processing. Social Behavior and Personality: An international journal, Scientific Journal Publishers, 42(1), 37–43. DOI: https://doi.org/10.2224/sbp.2014.42.1.37.
Insworth-Land, G.T., & Jarman, B. (1992). Breakpoint and beyond : mastering the future--today. HarperBusiness. https://www.goodreads.com/en/book/show/1386841.
Jalili, E., Hoseini, K.S.H., Moshabaki, A., & Azar, A. (2019). Designing the model of implementation of integration strategy of public organizations in Iran. Management Research in Iran, 23(2), 151-181 https://mri.modares.ac.ir/ article_498_0758f1a7e2097b3ce5436e05e1f283e5.pdf [In Persian].
Jonsson, S., Söderberg, I.L., & Wilhelmsson, M. (2017). An investigation of the impact of financial literacy, risk attitude, and saving motives on the attenuation of mutual fund investors’ disposition bias. Managerial Finance, 43(3), 282–298. doi:10.1108/MF-10-2015-0269.
Kaufmann, C., & Weber, M. (2013). Sometimes less is more–The influence of information aggregation on investment decisions. Journal of Economic Behavior & Organization, 95, 20–33. DOI: 10.1016/j.jebo.2013.08.005.
Kahneman, D., & Tversky, A. (1979). Prospect theory: An analysis of decision under risk. Econometrica, 47, 263-291 https://doi.org/10.2307/1914185.
Konjkav Monfared, A.R., Fathi, S., & Ranjbarian, B. (2015). Developing a perceived risk model for customers of investment services. Journal of Business Administration Researches, 7(14), 191-210 https://bar.yazd.ac.ir/ article_661_1a37855717c70175d088d3e685bd35de.pdf [In Persian].
Kumar, S., & Goyal, N. (2015). Behavioural biases in investment decision making – A systematic literature review. Qualitative Research in Financial Markets, 7(1), 88-108. https://doi.org/10.1108/QRFM-07-2014-0022.
Lee, J. (2001). A grounded theory: Integration and internalization in ERP adoption and use. ETD collection for University of Nebraska, Lincoln. https://digitalcommons.unl.edu/dissertations/AAI3016318.
Lin, H.W. (2011). Elucidating rational investment decisions and behavioral biases: Evidence from the Taiwanese stock market. African Journal of Business Management, 5(5), 1630-1641 https://doi.org/10.5897/AJBM10.474.
Loewenstein, G.F., weber, E.U., Hsee, C.K., & Welch, N. (2001). Risk as feelings. Psychological Bulletin, 127(2), 267–286 https://doi.org/10.1037/0033-2909.127.2.267.
Malekifar, S., & Malekifar, F. (2014). Advanced Futures studies. First edition, Ayandepajooh publishing, Tehran [In Persian].
Markowitz, H. (1952). Portfolio selection. The Journal of Finance, 7(1), 77–91 https://doi.org/10.2307/2975974.
Mehralitabar Firouzjah, B., Baharmoghadam, M., & shamsadini, K. (2022). Investigation and explanation the factors afecting different decisions of investors in the Iran. Journal of Development and Capital, 8(2), 73-90 [In Persian].
Mbaluka, P., Muthama, C., & Kalunda, E. (2012). Prospect theory: Test on framing and loss aversion effects on investors decision-making process at the Nairobi securities exchange. Research Journal of Finance and Accounting, 3(9), 31–41 https://api.core.ac.uk/oai/oai:ojs.localhost:article/3148.
Mirbourzurgi, S.P., Hematfar, M., & Janani, M.H. (2022). Explaining the appropriate model of investors risk power based on personality characteristics. Financial Accounting and Auditing Research, 14(53), 135-162 https://journals.iau.ir/article_691690_e09062db7f51e30f1188bbf755290153.pdf [In Persian].
Mittal, V., & Ross, W.T. (1998). The impact of positive and negative affect and issue framing on issue interpretation and risk taking. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 76(3), 298–324 https://doi.org/10.1006/obhd.1998.2808.
Nayebmohseni, S., Khalifehsultani, S.A., & Hejazi, R. (2022). Developing a behavioral model of individual investors’ decision-making in the Iranian capital market. Financial Research Journal, 23(4), 625-652 https://jfr.ut.ac.ir/article_86311_45125d2a63248323f8ca9eb9d439f006.pdf [In Persian].
Panahi, B., Fathi, M.R., Mahdieh Najafabadi, A., & Razi Moheb Seraj, S. (2022). Investigating the relationship between past behaviors and financial literacy with the intention to invest in the stock market with the mediating role of individual variables. Journal of Development and Capital, 7(2), 173-189 https://jdc.uk.ac.ir/article_ 3320_798335fc4c513b26a5f7dd50b63fdadb.pdf [In Persian].
Pompian, M.M. (2006). Behavioural finance and wealth management: Building optimal portfolios that account for investor biases. Hoboken, New Jersey, Usa: John Wiley & Sons, Inc., Hoboken. http://www.untag-smd.ac.id.
Ranaweera, S.S., & Kawshala, H. (2021). Influence of behavioral biases on investment decision making with moderating role of financial literacy and risk attitude: A study based on Colombo stock exchange. 12th International Conference onBusiness & Information ICBI, University of Kelaniya, Sri Lanka: ISSN 2465-6399. 80-92 doi:10.2139/ssrn.4116979.
Ricciardi, V., & Simon, H.K. (2000). What is behavioral finance? The Business, Education and Technology Journal, 2(2), 1-9 https://ssrn.com/abstract=256754.
Rocciolo, F., Gheno, A., & Brooks, C. (2019). Optimism, volatility and decision-making in stock markets. International Review of Financial Analysis, 66(5), 1-11 https://doi.org/10.1016/j.irfa.2019.05.007.
Seo, M.G., Goldfarb, B., & Barrett, L.F. (2010). Affect and the framing effect within individuals over time: Risk taking in a dynamic investment simulation. Academy of Management Journal, Academy of Management, 53(2), 411–431 doi:10.5465/AMJ.2010.49389383.
Corbin, J.M., & Strauss, A.L. (1998). Basics of qualitative research: techniques and procedures for developing grounded theory. Sage publications, California doi:https://doi.org/10.4135/9781452230153.
Strauss, A.L. (1987). Qualitative analysis for social scientists. Cambridge University Press, Cambridge [Cambridgeshire] https://worldcat.org/title/1022747532.
Society The Future World. (2004). The art of foresight. World Future Society, Bethesda. https://atumidt.dk/sites/ default/files/aktiviteter/art_of_foresight.pdf
Tayali, H.A., & Tolun, S. (2018). Dimension reduction in mean-variance portfolio optimization. Expert Systems with Applications, 92, 161-169 https://doi.org/10.1016/j.eswa.2017.09.009.
Tisheyar, M. (2010). Futures studies in strategic studies. First edition, Strategic Studies Research Institute, Tehran [In Persian].
Vadiei, M.H., & Shokouhizadeh, M. (2012). Effective criteria on investor's decision making in Tehran Stock Exchange. Journal of Accounting Knowledge, 3(8), 151-171 https://jak.uk.ac.ir/article_8_9d10d4a5099ce0e0 ef2a796202ab14ee.pdf [In Persian].
Weber, E.U., Blais. A.R., & Betz, N.E. (2002). A domain-specific risk-attitude scale: Measuring risk perceptions and risk behaviors. Journal of Behavioral Decision Making, (15), 263–290 https://doi.org/10.1002/bdm.414.
Weber, M., weber, E.U., & Nosic, A. (2013). Who takes risks when and why: determinants of changes in investor risk taking. Review of Finance, 17(3), 847–883 https://doi.org/10.1093/rof/rfs024.
Yates, J.F., Lee, J.W., & Bush, J.G. (1997). General knowledge overconfidence: Cross-national variations, response style, and reality. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 70(2), 87–94 doi:10.1006/OBHD.1997.2696.
Yuniningsih, Y., Ismiyanti, F., Made, N.I., Mawardi, A.I., & Suhada, B. (2020). Risk taking investment as the interaction effect of loss aversion and information (Pilot test). Quality Management, 21(175), 107-112 https://repository.ummetro.ac.id/files/artikel/3801.pdf.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 03 تیر 1402
  • تاریخ بازنگری: 20 مرداد 1402
  • تاریخ پذیرش: 23 مرداد 1402

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار