بررسی تأثیر رشد اقتصادی بر توسعه مالی (مقایسه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه آموزشی مدیریت سیستم و بهره‌وری، دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران.

2 کارشناسی ارشد گروه مدیریت، دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران.

3 دانشجوی دکتری گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران.

10.22103/jdc.2022.19573.1252

چکیده

هدف: هدف از اجرای این پژوهش، بررسی تأثیر رشد اقتصادی بر توسعه مالی (مقایسه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه) است.
 روش: در این مطالعه با استفاده از داده‌های سالانه 2020-1990 به بررسی اثرگذاری متغیرهای شامل رشد اقتصادی، نرخ ارز، مصرف انرژی، هزینه‌های دولت، درجه باز بودن اقتصاد، تورم و درآمد سرانه بر توسعه مالی بازارمحور و بانک‌محور در 40 کشور در دو گروه درحال توسعه و توسعه‌یافته با استفاده از روش داده‌های تابلویی (Panel Data Method) پرداخته شده است.
 یافته‌ها: نتایج نشان داد در کشورهای در حال توسعه رشد اقتصادی اثر مثبت و معناداری بر توسعه مالی بانک‌محور و بازار محور دارد که بیانگر رابطه مستقیم میان رشد اقتصادی و توسعه مالی کشورهای در حال توسعه است. نتایج در گروه کشورهای توسعه‌یافته بیانگر آن بود که رشد اقتصادی بر شاخص توسعه مالی بانک‌محور اثر مثبت و معناداری دارد، در حالی‌که بر شاخص توسعه مالی بازار محور اثر معناداری ندارد. همچنین نتایج آزمون علیت گرنجر نشان داد در کشورهای در حال توسعه رابطه علیت یک‌طرفه از رشد اقتصادی به شاخص توسعه مالی بانک‌محور برقرار است. نتایج این آزمون در گروه کشورهای توسعه‌یافته نشان داد بین رشد اقتصادی و شاخص توسعه مالی بانک‌محور رابطه علت و معلولی و دوطرفه برقرار است، در حالی‌که بین رشد اقتصادی و توسعه مالی بازار محور رابطه یک‌طرفه از توسعه مالی به سمت رشد اقتصادی برقرار است.
 نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان می‌دهد رشد اقتصادی بر توسعه مالی اثر می‌گذارد. لذا می‌توان گفت بخش مالی یک کشور تنها در مرحله میانی مسیر رشد اقتصادی حرکت می‌کند و با رشد کامل اقتصاد توسعه می‌یابد. همچنین می‌توان اظهار کرد شاخص توسعه مالی بانک‌محور نتایج بهتری را نسبت به شاخص بازار محور نشان داده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

بهشتی، مونا؛ معمارنژاد، عباس؛ ترابی، تقی و حسینی، سید شمس الدین (1400). بررسی رابطه علّیت پویا میان آزادسازی تجارت، توسعه مالی و رشد اقتصادی در منتخبی از کشورهای جهان (با رویکرد نوین بر شاخص توسعه مالی). پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 11(44)، 62-37 https://egdr.journals.pnu.ac.ir/ article_6747_a6ac1706b45605878fcec24f49f50efc.pdf.
بهشتی، مونا؛ معمارنژاد، عباس؛ ترابی، تقی و حسینی، سید شمس الدین (1401). تحلیل اثر توسعه مالی و آزادسازی تجارت بر رشد اقتصادی در اقتصادهای نوظهور و کشورهای کم‌درآمد (با نگرشی نوین بر شاخص توسعه مالی). دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 15(53)، 96-79. https://jfksa.srbiau.ac.ir/ article_20214_adc74a89ec545f1f36a7a1c0b7861204.pdf.
بهلولوند، الهه و فراهانی‌فرد، فرهاد (1400). بررسی عوامل مؤثر بر توسعه مالی در ایران مبتنی بر رویکرد بیزین. پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 12(45)، 94-75 https://journals.pnu.ac.ir/article_7118_4b5498b87977a9117f111da6db09e3b6.pdf.
حریقی، محمدفردین؛ دائی کریم‌زاده، سعید و شریف رنانی، حسین (1402). تأثیر توسعه مالی بر تنوع صادرات در کشورهای منتخب در حال­توسعه. مجله توسعه و سرمایه، 8(1)، 62-45 https://jdc.uk.ac.ir/article_3398_0924f0ae68c5864e9517d83005da6f70.pdf.
سوری، علی (1398). اقتصاد سنجی همراه با کاربرد ایویوز. انتشارات فرهنگ‌شناسی، چاپ 5.
فخریان، رضا؛ دقیقی اصلی، علیرضا و دامن کشیده، مرجان (1401). اثر مداخله اعتباری دولت در نظام بانکی بر رشد بخش‌های اقتصاد ایران (رهیافت هم انباشتگی FMOLS). فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 30(101)، 198-167 http://qjerp.ir/article-1-2977-en.pdf.
کیقبادی، مریم؛ پهلوانی، مصیب و حسین‌زاده، رمضان (1400). اثرات فضایی توسعه مالی بر رشد اقتصادی منطقه‌ای رهیافت اقتصادسنجی فضایی. مجله توسعه و سرمایه، 6(1)، 32-19 https://jdc.uk.ac.ir/article_3030_f4fa512291a25d48b9d7b94b6995bc82.pdf.
References
Adusei, M. (2019). The finance–growth nexus: Does risk premium matter? International Journal of Finance & Economics, 24(1), 588-603 https://doi.org/10.1002/ijfe.1681.
Afonso, A., & Blanco-Arana, M.C. (2022). Financial and economic development in the context of the global 2008-09 financial crisis. International Economics, 169, 30-42 https://doi.org/10.1016/j.inteco.2021.11.006.
Alper, A., & Oguz, O. (2016). The role of renewable energy consumption in economic growth: Evidence from asymmetric causality. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 60, 953-959 https://doi.org/10.1016/j.rser.2016.01.123.
Appiah, M., Gyamfi, B.A., Adebayo, T.S., & Bekun, F.V. (2022). Do financial development, foreign direct investment, and economic growth enhance industrial development? Fresh evidence from Sub-Sahara African countries. Portuguese Economic Journal, https://doi.org/10.1007/s10258-022-00207-0.
Asteriou, D., & Spanos, K. (2019). The relationship between financial development and economic growth during the recent crisis: Evidence from the EU. Finance Research Letters, 28, 238-245 https://doi.org/10.1016/j.frl. 2018.05.011.
Beheshti, M., Memarnejad, A., Torabi, T., & Hosseini, S. S. (2021). Investigation of the dynamic relationship between trade liberalization, financial development and economic growth in selected countries around the world (A new approach to financial development index). Quarterly Journal of Economic Growth and Development Research, 11 (44), 37-62 https://egdr.journals.pnu.ac.ir/article_6747_a6ac1706b45605878fcec24f49f50efc.pdf [In Persian].
Beheshti, M., Memarnejad, A., Torabi, T., & Hosseini, S.S. (2022). Analyzing the impact of financial development and trade liberalization on economic growth in emerging economies and low income countries (A new approach to financial development index). Journal of Financial Knowledge of Securities Analysis, 15(53), 79-96 https://jfksa.srbiau.ac.ir/article_20214_adc74a89ec545f1f36a7a1c0b7861204.pdf [In Persian].
Bohloolvand, E., & Farahani fard, S. (2022). The study of effective factors on financial development in iran on the Bayesian approach. Quarterly Journal of Economic Growth and Development Research, 12(45), 75-94 https://journals.pnu.ac.ir/article_7118_4b5498b87977a9117f111da6db09e3b6.pdf [In Persian].
Bibi, R. (2022). The effect of financial development on economic growth: evidence from south Asian developing countries. Journal of Environmental Science and Economics, 1(1), 1-19 https://doi.org/10.56556/jescae.v1i1.1.
Boikos, S., Panagiotidis, T., & Voucharas, G. (2022). Financial development, reforms and growth. Economic Modelling, 108, 105734 https://doi.org/10.1016/j.econmod.2021.105734.
Botev, J., Égert, B., & Jawadi, F. (2019). The nonlinear relationship between economic growth and financial development: Evidence from developing, emerging and advanced economies. International Economics, 160, 3-13 https://doi.org/10.1016/j.inteco.2019.06.004.
Chen, H., Hongo, D.O., Ssali, M.W., Nyaranga, M.S., & Nderitu, C.W. (2020). The asymmetric influence of financial development on economic growth in Kenya: Evidence from NARDL. SAGE Open, 10(1), 2158244019894071 https://doi.org/10.1177/2158244019894071.
Dada, J.T., Adeiza, A., Noor, A.I., & Marina, A. (2022). Investigating the link between economic growth, financial development, urbanization, natural resources, human capital, trade openness and ecological footprint: evidence from Nigeria. Journal of Bioeconomics, 24(2), 153-179 https://doi.org/10.1007/s10818-021-09323-x.
Demirguc-Kunt, A., Feyen, E., & Levine, R. (2013). The evolving importance of banks and securities markets. The World Bank Economic Review, 27(3), 476-490 https://www.nber.org/system/files/working_papers/w18004/w18004.pdf.
Ehigiamusoe, K.U., & Lean, H.H. (2018). Finance–growth nexus: New insights from the West African region. Emerging Markets Finance and Trade, 54(11), 2596-2613 https://doi.org/10.1080/1540496X.2017.1364623.
Ehigiamusoe, K.U., Lean, H.H., & Chan, J.H. (2020). Influence of macroeconomic stability on financial development in developing economies: Evidence from West African region. The Singapore Economic Review, 65(04), 837-856.
Ehigiamusoe, K.U., Narayanan, S., & Poon, W.C. (2021). Revisiting the role of inflation in financial development: unveiling non-linear and moderating effects. Asia-Pacific Journal of Business Administration, 14(3), 380-401 https://doi.org/10.1108/APJBA-04-2021-0171.
English, W.B. (1999). Inflation and financial sector size. Journal of Monetary Economics, 44(3), 379-400 https://ideas.repec.org/p/fip/fedgfe/96-16.html.
Guru, B.K., & Yadav, I.S. (2019). Financial development and economic growth: panel evidence from BRICS. Journal of Economics, Finance and Administrative Science, 24(47), 113-126 https://doi.org/10.1108/JEFAS-12-2017-0125.
Fakhrian, R., Daghighi Asli, A., & Damankeshideh, M. (2022). The effect of government credit intervention in banking system on growth of Iran economy sectors (FMOLS co-integrating approach). 30 (101) :167-198. http://qjerp.ir/article-1-2977-en.pdf [In Persian].
Harighi, M.F., Daei-Karimzadeh, S., & Sharifi Renani, H. (2023). Impact of financial development on export diversification in developing selected countries. Journal of Development and Capital, 8(1), 45-62. https://jdc.uk.ac.ir/article_3398_0924f0ae68c5864e9517d83005da6f70.pdf [In Persian].
Hicks, J.R. (1969). A theory of economic history. OUP Catalogue.
Hoshi, T., Kashyap, A., & Scharfstein, D. (1990). The role of banks in reducing the costs of financial distress in Japan. Journal of Financial Economics, 27(1), 67-88 https://doi.org/10.1016/0304-405X(90)90021-Q.
Hsu, P.H., Tian, X., & Xu, Y. (2014). Financial development and innovation: Cross-country evidence. Journal of financial economics, 112(1), 116-135 https://doi.org/10.1016/j.jfineco.2013.12.002.
Ibrahim, M., & Alagidede, I.P. (2020). Asymmetric effects of financial development on economic growth in Ghana. Journal of Sustainable Finance & Investment, 10(4), 371-387 https://doi.org/10.1080/20430795.2019.1706142.
Ibrahim, M., & Alagidede, P. (2018). Nonlinearities in financial development–economic growth nexus: Evidence from sub-Saharan Africa. Research in International Business and Finance, 46, 95-104 https://doi.org/10.1016/ j.ribaf.2017.11.001.
Ibrahim, M., Aluko, O.A., & Vo, X.V. (2022). The role of inflation in financial development–economic growth link in sub-Saharan Africa. Cogent Economics & Finance, 10(1), 2093430. https://doi.org/10.1080/23322039.2022.2093430.
Inekwe, J.N., Jin, Y., & Valenzuela, M.R. (2018). The effects of financial distress: Evidence from US GDP growth. Economic Modelling, 72, 8-21 https://doi.org/10.1016/j.econmod.2018.01.001.
Keyghobadi, M., Pahlavani, M., Hosseinzadeh, R. (2021). Spillover impacts of financial development on regional economic growth: A spatial econometric approach. Journal of Development and Capital, 6(1), 19-32 https://jdc.uk.ac.ir/article_3030_f4fa512291a25d48b9d7b94b6995bc82.pdf [In Persian].
Kuznets, S. (1955). Economic growth and income inequality American economic review; and Kuznets, Simon, 1963: Quantitative aspects of the economic growth of nations: Viii. distribution of income by size. Economic Development and Cultural Change, https://assets.aeaweb.org/asset-server/files/9438.pdf.
Le, Q., Ho, H., & Vu, T. (2019). Financial depth and economic growth: Empirical evidence from ASEAN+ 3 countries. Management Science Letters, 9(6), 851-864 https://www.growingscience.com/msl/Vol9/msl_2019_73.pdf.
Lenka, S.K., & Sharma, R. (2020). Re-examining the effect of financial development on economic growth in India: Does the measurement of financial development matter? Journal of Asia-Pacific Business, 21(2), 124-142 https://doi.org/10.1080/10599231.2020.1745050.
Levine, R. (1997). Financial development and economic growth: Views and agenda. Journal of Economic Literature, 35(2), 688-726 https://www.jstor.org/stable/2729790.
Levine, R. (2005). Finance and growth: theory and evidence. Handbook of economic growth, 1, 865-934 https://doi.org/ 10.1016/S1574-0684(05)01012-9.
Lewis, W.A. (1965[1955]). The theory of economic growth. New York: Harper Torch books.
Lucas Jr, R.E. (1988). On the mechanics of economic development. Journal of Monetary Economics, 22(1), 3-42 https://doi.org/10.1016/0304-3932(88)90168-7.
Mollaahmetoglu, E., & Akcali, B.Y. (2019). The missing-link between financial development and economic growth: Financial innovation. Procedia Computer Science, 158, 696-704 https://doi.org/10.1016/j.procs.2019.09.105.
Nyasha, S., & Odhiambo, N.M. (2017). Banks, stock market development and economic growth in Kenya: An empirical investigation. Journal of African Business, 18(1), 1-23 https://doi.org/10.1080/15228916.2016.1216232.
Ouyang, Y., & Li, P. (2018). On the nexus of financial development, economic growth, and energy consumption in China: New perspective from a GMM panel VAR approach. Energy Economics, 71, 238-252 https://doi.org/ 10.1016/j.eneco.2018.02.015.
Pagano, M. (1993). Financial markets and growth: An overview. European Economic Review, 37(2-3), 613-622 https://doi.org/10.1016/0014-2921(93)90051-B.
Patrick, H.T. (1966). Financial development and economic growth in underdeveloped countries. Economic Development and Cultural change, 14(2), 174-189 https://www.jstor.org/stable/1152568.
Pradhan, R.P., Arvin, M.B., & Hall, J.H. (2016). Economic growth, development of telecommunications infrastructure, and financial development in Asia, 1991–2012. The Quarterly Review of Economics and Finance, 59, 25-38 https://doi.org/10.1016/j.qref.2015.06.008.
Purewal, K., & Haini, H. (2022). Re-examining the effect of financial markets and institutions on economic growth: evidence from the OECD countries. Economic Change and Restructuring, 55(1), 311-333 https://doi.org/ 10.1007/s10644-020-09316-2.
Rewilak, J. (2017). The role of financial development in poverty reduction. Review of Development Finance, 7(2), 169-176 https://doi.org/10.1016/j.rdf.2017.10.001.
Rioja, F., & Valev, N. (2014). Stock markets, banks and the sources of economic growth in low and high income countries. Journal of Economics and Finance, 38(2), 302-320 https://link.springer.com/article/10.1007/s12197-011-9218-3.
Robinson, J. (1952). The generalization of the general theory, in: The rate of interest and other essays (MacMillan, London).
Schumpeter, J. (1911). The theory of economic development Harvard University Press. Cambridge, MA.
Shahbaz, M., Nasir, M.A., & Lahiani, A. (2022). Role of financial development in economic growth in the light of asymmetric effects and financial efficiency. International Journal of Finance & Economics, 27(1), 361-383 https://doi.org/https://doi.org/10.1002/ijfe.2157.
Sharma, S.K. (2020). Financial development and economic growth in selected Asian economies: A dynamic panel ARDL test. Contemporary Economics, 14(2), 201-219 https://ssrn.com/abstract=3732800.
Solow, R.M. (1960). On a family of lag distributions. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 393-406 https://www.jstor.org/stable/1907729.
Suri, A. (2018). Econometrics with the use of Eviews. Cultural Publications, 5th edition. [In Persian].
Zeqiraj, V., Hammoudeh, S., Iskenderoglu, O., & Tiwari, A.K. (2020). Banking sector performance and economic growth: Evidence from Southeast European countries. Post-Communist Economies, 32(2), 267-284 https://doi.org/ 10.1080/14631377.2019.1640988

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 07 خرداد 1401
  • تاریخ بازنگری: 17 شهریور 1401
  • تاریخ پذیرش: 23 شهریور 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار