پیش‌بینی خودکارآمدی تصمیم‌گیری مسیر شغلی بر اساس هوش چندگانه و باور به مهارت‌ها با توجه به نقش تعدیل‌کنندگی جنسیت و رشته تحصیلی دانشجویان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زرند، زرند، ایران.

2 گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زرند، زرند، ایران.

3 گروه مشاوره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زرند، زرند، ایران.

10.22103/jdc.2023.19829.1270

چکیده

هدف: مطالعه پیش‌بینی خودکارآمدی تصمیم‌گیری مسیر شغلی بر اساس هوش چندگانه و باور به مهارت‌ها با توجه به نقش تعدیل‌کنندگی جنسیت و رشته تحصیلی در دانشجویان.
روش: روش مطالعه از نظر هدف کاربردی، از لحاظ گردآوری داده‌ها همبستگی و از نوع تحلیل معادلات ساختاری بود. با استفاده از نمونه‌گیری چند مرحله‌ای، نمونه‌ای به حجم 374 نفر (142 مرد و 232 زن) مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه از پرسشنامه‌های؛ خودکارآمدی تصمیم‌گیری مسیر شغلی (CDMSE)، هوش‌های چندگانه (MIQ) و باور به مهارت‌ها (SCI) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیات پژوهش از رویکرد معادلات ساختاری و نرم‌افزارهای Spss26 و Smart-PLS3 استفاده گردید.
 یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد بین هوش چندگانه و باور به مهارت‌ها با خودکارآمدی تصمیم‌گیری مسیر شغلی دانشجویان ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین در مورد نقش تعدیل‌گری رشته تحصیلی در پیش‌بینی خودکارآمدی مسیر شغلی  بر اساس هوش چندگانه رابطه  معنادار به دست آمد. در حالی که این رابطه برای جنسیت معنادار نبود. با توجه به برازش مطلوب مدل پژوهش و یافته‌های حاصل از رابطه بین متغیرها می‌توان گفت هوش چندگانه و باور به مهارت‌ها در خودکارآمدی تصمیم‌گیری مسیر شغلی دانشجویان نقش بسزایی دارند. رشته تحصیلی نیز نقش ثانویه دارد که به خاطر تعیین تأثیر آن در رابطه بین هوش چندگانه و خودکارآمدی تصمیم‌گیری مسیر شغلی دارای اهمیت است.
 نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های این پژوهش، می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که توجه به توانایی‌ها و قابلیت‌های دانشجویان موجب می‌گردد تا از خودکارآمدی بیشتر برای رشد تصمیم گیری شغلی بهره‌مند گردند و از آنجا که اشتغال یکی از شاخص‌های توسعه کشور است هدایت و برنامه‌ریزی برای قرارگرفتن افراد متناسب با استعداد، رشته تحصیلی و مهارت در مسیر شغلی می‌تواند  خودکارآمدی تصمیم گیری فردی در این مسیر و به تبع آن خودکارآمدی جمعی و سازمانی که یکی از مباحث مهم در توسعه یافتگی جامعه و کشور محسوب می‌گردد را به دنبال داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


امیری، ناهید؛ فکری، کاترین و زارع، افشین (1400). اثربخشی مشاوره شغلی بر اساس نظریه یادگیری کرومبولتز بر خودکارآمدی تصمیم‌گیری و بی‌تصمیمی مسیر شغلی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهرستان اسلام آباد غرب. پایان‌‎نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه رازی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، https://elmnet.ir/doc/11171851-14607.
انصاری، مریم و نیک نشان، شقایق (1398). بررسی مقدماتی قابلیت پیش‌بینی‌کنندگی نظریة هوش چندگانة گاردنر در انتخاب رشتة تحصیلی. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 16(۶۱)، 155146. https://www.sid.ir/paper/127282/fa.
بهجانی‌زاده، مهرنوش و سلیمی، مهتاب (1399). رابطه هوش‌های چندگانه و خودکارآمدی دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 3، 146-136 https://www.magiran.com/paper/2196861.
حق‌شناس، لیلا؛ صالحی، رضوان؛ عابدی، محمدرضا؛ حسینیان، سیمین و باغبان، ایران (139۸). کاربرد آزمون‌های تحصیلی و شغلی در مشاوره. اصفهان: نشر نوشته.
دژگاهی، صغری و حاجی مرادی، فرخنده. (۱۳۹۲). تحلیل یادگیری بر اساس مقایسه سبک‌های شناختی و هوش چندگانه. تهران: نشر علم.
رحیمی، پریناز و حسین‌زاده، امیرعلی (1399). پیش بینی خودکارآمدی مدیران و معاونان زن بر اساس هوش‌های چندگانه و مهارت اجتماعی. فصلنامه زن و مطالعات خانواده، 13(50)، 21-7 https://journals.iau.ir/article_676390.html.
زونکر، ورنون جی (1389). مشاوره مسیر شغلی با رویکرد کل نگر. (ترجمه محمدرضا عابدی و زهرا یوسفی). اصفهان: جهاد دانشگاهی. (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2006).
شفیع‌آبادی، عبدالله (1399). راهنمایی و مشاوره شغلی و نظریه‌های انتخاب شغل (با تجدیدنظر کلی و اضافات). تهران: نشر رشد.
عسگری، منصور (1399). عوامل مؤثر بر اشتغال در صنایع کارخانه‌ای کشور. مجله توسعه و سرمایه، 5(۲)، 65-47 https://jdc.uk.ac.ir/article_2699.html.
محمدی، مریم؛ شاهنده، مریم و عبدالهی، عظیمه‌السادات (1398). بررسی نقش خودکارآمدی تصمیم‌گیری مسیرشغلی نوجوانان براساس حمایت خانواده،مهارت‌های اجتماعی وعزت نفس دانش‌آموزان دختر متوسطه اول: تحلیل مدل. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام نور استان اصفهان، https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/3dfcfa8aac2f4fb8edab1c9a9a42e1ae.
مهرعلی تبار فیروزجاه، بهروز؛ بهارمقدم، مهدی و شمس الدینی، کاظم (۱۴۰۲). بررسی و تبیین عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری‌های متفاوت سرمایه‌گذاران در ایران. مجله توسعه و سرمایه، ۸(۲)، ۹۰-۷۳ https://jdc.uk.ac.ir/article_3504.html.
References
Aka, E.I. (2020). Investigating the change in career decision making self-efficacy levels of university students. International Journal of Curriculum and Instruction, 12(1), 310-332 https://ijci.globets.org/index.php/ IJCI/ article/view/371.
Alhajri, M.A. (2012). Multiple intelligences and self-efficacy. A Dissertation Abstracts International Humanities and Social Sciences, 72(11-A), 4105-4113 https://doi.org/10.30486/jsrp.2020.585912.1720.
Amiri, N. Fekri, K., & Zare, A. (2021). The effectiveness of career counseling based on Cromboltz's learning theory on decision-making self-efficacy and career path indecision of female students of the second secondary level in Islamabad West. Master's Thesis, Razi University, https://elmnet.ir/doc/11171851-14607 [In Persian].
Anderson, S.L., & Betz, N.E. (2001). Sources of social self-effica expectations: Their measurement and relation to career development. Journal of Vocational Behavior, 58(1), 98-117 https://psycnet.apa org/doi/10. 1006/jvbe.2000.1753.
Ansari, M.& Nik Neshan, Sh. (2018). A preliminary investigation of the predictability of Gardner's theory of multiple intelligences in choosing a field of study. Research in Curriculum Planning, 16(61), 155-146 https://www.sid.ir/paper/127282/fa [In Persian].
Askari, M. (2019). Factors affecting employment in the country's factory industries. Development and Capital, 5(2), 65-47 https://jdc.uk.ac.ir/article_2699_ a13e621d344fd8b270 a64a28efd 0ceae.pdf [In Persian].
Bandura, A. (1997). Cognitive processes in mediating behavioral change. Journalof personality andsocial psychology, 35, 125-139 doi: 10.1037//0022-3514.35.3.125.
Behjanizadeh, M., & Salimi, M. (2019). The relationship between multiple intelligences and self-efficacy of elementary school girl students. Knowledge and Research in Applied Psychology, 3, 136-146 https://www.magiran.com/paper/2196861 [In Persian].
Betz, N.E. (2004). Contributions of self‐efficacy theory to career counseling: A personal perspective. The Career Development Quarterly, 52(4), 340-353 https://doi.org/10.1002/j.2161-0045.2004.tb00950.x.
Betz, N.E. (2007). Career self-efficacy: Exemplary recent research and emerging directions. Journal of Career Assessment, 15(4), 403-422 https://doi.org/10.1002/j.2161-0045.2004.tb00950.x.
Betz, N.E., & Hackett, G. (1997). Applications of self-efficacy theory to the career assessment of women. Journal of Career Assessment, 5(4), 383-402 https://doi.org/10.1177/106907279700500402.
Betz, N.E., & Hackett, G. (2006). Career self-efficacy theory: Back to the future. Journal of Career Assessment, 14(1), 3-11 https://dx.doi.org/ 10.1177/1069072705281347.
Betz, N.E., & Luzzo, D.A. (1996). Career assessment and the career decision-making self-efficacy scale. Journal of Career Assessment, 4(4), 413-428 https://doi.org/10.1177/106907279600400405.
Betz, N.E., Borgen, F.H., Rottinghaus, P., Paulsen, A., Halper, C.R., & Harmon, L. W. (2003). The expanded skills confidence inventory: Measuring basic dimensions of vocational activity. Journal of Vocational Behavior, 62(1), 76-100 https://doi.org/10.1016/S0001-8791(02)00034-9.
Betz, N.E., Klein, K.L., & Taylor, K.M. (1996). Evaluation of a short form of the career decision-making self-efficacy scale. Journal of Career Assessment, 4(1), 47-57 https://doi.org/10.1177/106907279600400103.
Buyukgoze-Kavas, A. (2014). A psychometric evaluation of the career decision self-efficacy scale–short form with Turkish university students. Journal of Career Assessment, 22(2), 386-397. Camara, J.S. (2018). Correlates of Self-efficacy, Learning Style and Aptitude Across Strand of Senior High School students in San Jacinto National High School. Asian Journal of Multidisciplinary Studies, 1(2), 15-24 https://dx.doi.org/ 10.1177/1069072713484561.
Camara, J.S. (2018). Correlates of self-efficacy, learning style and aptitude across strand of senior high school students in San Jacinto national high school. Asian Journal of Multidisciplinary Studies, 1(2), 15-24 https://www.researchgate.net/publication/340247732.
Chan, D.W. (2003). Multiple intelligence and perceived Self–efficacy among Chinese secondary school teachers in Hong Kong. Educational Psychology, 23, 5. university of Hong Kong https://dx.doi.org/ 10.1080/ 0144341032000123778.
Cohen, P., Cohen, J., Teresi, J., Marchi, M., & Velez, C.N. (1990). Problems in the measurement of latent variables in structural equations causal models. Applied Psychological Measurement, 14(2)183-196 doi: 10.1177/ 014662169001400206.
Darmayanti, K.K.H., & Salim, R.M.A. (2020). The enhanced career decision-making self-efficacy by emotional intelligence depended on proactive personality. Electronic Journal of Research in Education Psychology, 18(50), 121-142 https://doi.org/10.25115/ejrep.v18i50.2685.
Dezhgahi, S., Haji Moradi, F. (2013). Learning analysis based on the comparison of cognitive styles and multiple intelligences. Tehran: Science [In Persian].
Dickinson, J., Abrams, M.D., & Tokar, D.M. (2017). An examination of the applicability of social cognitive career theory for African American college students. Journal of Career Assessment, 25(1), 75-92 https://doi.org/10. 1177/1069072716658648.
Fabio, A.D., Palazzeschi, L., Asulin-Peretz, L., & Gati, I. (2013). Career indecision versus indecisiveness: Associations with personality traits and emotional intelligence. Journal of Career Assessment, 21(1), 42-56 https://doi.org/10.1177/1069072712454698.
Foltz, B.M., & Luzzo, D.A. (1998). Increasing the career decision‐making self‐efficacy of nontraditional college students. Journal of college counseling, 1(1), 35-44 https://doi.org/10.1002/j.2161-1882.1998.tb00122.x.
Fornell, C., & Larcker, D.F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of marketing research, 18(1), 39-50 https://doi.org/10.2307/3151312.
Fort, I., & Puget, F. (2022). Self-efficacy dimensions and job search strategies. European Review of Applied Psychology, 72(3), 100748 https://doi.org/10.1016/j.erap.2021.100748.
Gardner, H. (1983). frames of mind: the theory of multiple Intelligence, New York: Basic book.
Gati, I., & Kulcsár, V. (2021). Making better career decisions: From challenges to opportunities. Journal of Vocational Behavior, 126, 103545 https://doi.org/10.1016/j.jvb.2021.103545.
Grier‐Reed, T.L., & Skaar, N.R. (2010). An outcome study of career decision self‐efficacy and indecision in an undergraduate constructivist career course. The Career Development Quarterly, 59(1), 42-53 https://doi.org/ 10.1002/j.2161-0045.2010.tb00129.x.
Gushue, G.V. (2006). The relationship of ethnic identity, career decision-making self-efficacy and outcome expectations among Latino/a high school students. Journal of Vocational Behavior, 68(1), 85-95  https://doi.org/10.1016/j.jvb.2005.03.002.
Hackett, G., & Betz, N.E. (1981). A self-efficacy approach to the career development of women. Journal of Vocational Behavior, 18(3), 326-339 https://doi.org/10.1016/0001-8791(81)90019-1.
Hackett, G., & Betz, N.E. (1995). Self-efficacy and career choice and development. In Self-efficacy, adaptation, and adjustment (pp. 249-280). Springer, Boston, MA https://dx.doi.org/10.1007/978-1-4419-6868-5_9.
Haqshenas, L., Salehi, R., Abedi, M.R., Hosseinian, S., & Baghban, I. (2018). Application of educational and occupational tests in counseling. Isfahan: Written. [In Persian].
Hamzah, S.R.A., Kai Le, K., & Musa, S.N.S. (2021). The mediating role of career decision self-efficacy on the relationship of career emotional intelligence and self-esteem with career adaptability among university students. International Journal of Adolescence and Youth, 26(1), 83-93 https://dx.doi.org/ 10.1080/02673843 .2021.1886952.
Hernandez, B. M., Canada, F.C., Cuello, I.C. & Martin, J.S. (2021). An Exploratory Study Interrelating Emotion, Self-Efficacy and Multiple Intelligence of Prospective Science Teachers. Original Research, published: 04 March 2021 https://doi.org/10.3389/feduc.2021.604791.
Kemboi, R.J.K, Kindiki, N., & Mhsigo, B. (2016). Relationship between personality types and career choices of undergraduate students: A case of Moi University, Kenya. Journal of Education and Practice, 7(3), 102-112 http://ir.mu.ac.ke:8080/xmlui/handle/123456789/414.
Kim, J.H., & Shin, H.S. (2020). Effects of self-reflection-focused career course on career search efficacy, career maturity, and career adaptability in nursing students: A mixed methods study. Journal of Professional Nursing, 36(5), 395-403 https://doi.org/10.1016/j.profnurs.2020.03.003.
Kulcsár, V., Dobrean, A., & Gati, I. (2020). Challenges and difficulties in career decision making: Their causes, and their effects on the process and the decision. Journal of Vocational Behavior, 116, 103346 https://doi.org/ 10.1016/j.jvb.2019.103346.
Lee, K.H. (2005). Coping with career indecision: Differences between four career choice types. Journal of Career Development, 31(4), 279-289 https://doi.org/10.1007/s10871-005-4741-0.
Lent, R.W., & Brown, S.D. (2020). Career decision making, fast and slow: Toward an integrative model of intervention for sustainable career choice. Journal of Vocational Behavior, 120, 103448 https://doi.org/ 10.1016/j.jvb.2020.103448.
Lent, R.W., Brown, S.D., & Hackett, G. (1994). Toward a unifying social cognitive theory of career and academic interest, choice, and performance. Journal of Vocational Behavior, 45(1), 79-122 https://doi.org/10.1006/jvbe .1994.1027.
Mao, C.H., Hsu, Y.C., & Fang, T.W. (2017). Mediating effect of career decision self-efficacy on the relationship between parental support and indecision in Taiwan. Journal of Career Development, 44(6), 471-484 https://doi.org/10.1177/0894845316663319.
Mau, W.C. (2000). Cultural differences in career decision-making styles and self-efficacy. Journal of Vocational Behavior, 57(3), 365-378 https://doi.org/10.1006/jvbe.1999.1745.
Mehr Ali Tabar Firozjah, B., Baharmoghadam, M., & Shamsaldini, K. (2023). Investigating and explaining the factors influencing the different decisions of investors in Iran. Journal of Development and Capital, 8(2), 73-90 https://doi.org/ 10.22103/JDC.2022.20398.1309 [In Persian].
Mohammadi, M., Shahandeh, M., & Abdolahi, A.S. (2018). Examining the role of self-efficacy in deciding the career path of teenagers based on family support, social skills and self-esteem of female first secondary school students: model analysis. Master's Thesis, Payam Noor University, Isfahan province https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/ 3dfcfa8aac2f4fb8edab1c9a9a42e1ae [In Persian].
Murgo, C.S., Barros, L.O., & Sena, B.C.S. (2020). Vocational interests and professional choice self-efficacy of adolescents and youngster. Estudos de Psicologia (Campinas), 37(2), 1-13 https://doi.org/10.1590/1982-0275202037e190013.
Nilsson, J.E., Schmidt, C.K., & Meek, W.D. (2002). Reliability generalization: An examination of the career decision-making self-efficacy scale. Educational and Psychological Measurement, 62(4), 647-658 https://doi.org/10.1177/0013164402062004007.
Park, I.J., Kim, M., Kwon, S., & Lee, H.G. (2018). The relationships of self-esteem, future time perspective, positive affect, social support, and career decision: A longitudinal multilevel study. Frontiers in psychology, 9, 514 https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.00514.
Pepe, S.J., Farnese, M.L., Avalone, F., Vecchione, M. (2010). Work self-efficacy scale and search for work self-efficacy scale: A validation study in Spanish and Italian cultural contexts. Revista de Psicología del Trabajo y de las Organizaciones, 26(3), 201-210 https://doi.org/10.5093/tr2010v26n3a4.
Rahimi, P., & Hosseinzadeh, A.A. (2019). Predicting the self-efficacy of female managers and assistants based on multiple intelligences and social skills. Quarterly Journal of Women and Family Studies, 13(50), 7-21 https://journals.iau.ir/article_676390.html [InPersian].
Robbins, S.B. (1985). Validity estimates for the career decision-making self-efficacy scale. Measurement and Evaluation in Counseling and development, 18(2), 64-71 https://doi.org/10.1080/07481756.1985.12022792.
Ruseno, A., Hartono., Made, D.A., Hidayatus, S. (2020). Career decision-making self-efficacy among college students. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 464, 569-574 https:// doi.org/10.2991/assehr.k.200824.132.
Sandra, E., & Mularsih, H. (2021). The role of self-efficacy in career decision makingamong graduated students from vocational high schools in Jakarta. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, Published by Atlantis Press https://doi.org/10.2991/assehr.k.210805.167.
Santos, A., Wang, W., & Lewis, J. (2018). Emotional intelligence and career decision-making difficulties: The mediating role of career decision self-efficacy. Journal of Vocational Behavior, 107, 295-309 https://doi.org/ 10.1016/j.jvb.2018.05.008.
Shafiabadi, A. (2019). Career guidance and counseling and career choice theories, Tehran: Roshd. [In Persian].
Shearer, C.B. (2009). Exploring the relationship between intrapersonal intelligence and university students' career confusion: implications for counseling, academic success, and school‐to‐career transition. Journal of Employment Counseling, 46(2), 52-61 https://doi.org/10.1002/j.2161-1920.2009.tb00067.x.
Sidek, M.S., & Bakar, A.Y.A. (2020). Emotional intelligence and self-efficacy career decision making among high school students. Education and Social Sciences Review, 1(1), 1-7 https://doi.org/ 10.24200 /ijpb.2019. 115518.
Taylor, R. (2007). The effects of a multiple intelligence self-assessment intervention on adolescents' career decision self-efficacy. Ph.D. Dissertation, Walden University https://ijpb.ir/article-1-274-fa.pdf.
Wagner, H., Kim, A.J., & Gordon, L. (2013). Relationship between personal protective equipment, self-efficacy, and job satisfaction of women in the building trades. Journal of Construction Engineering and Management, 139(10), 04013005 https://doi.org/10.1061/(ASCE)CO.1943-7862.0000739.
Wahyuningsih, D.D., Wibowo, M., Purwanto, E., Mulawarma, M. (2023). career decision-making self-efficacy and its implications in high school students during the covid-19 pandemic. Journal of Health Education and Health Promotion, 11(1), 153-158 https://dx.doi.org/10.58209/hehp.11.1.153.
Wang, J.L., Zhang, D.J., & Shao, J.J. (2010). Group training on the improvement of college students' career decision-making self-efficacy. Health, 2(06), 551 https://dx.doi.org/ 10.4236/health.2010.26082.
Zonker, V.J. (2011). Career path counseling with a holistic approach. (Translated by Mohammad Reza Abedi and Zahra Yousefi). Isfahan: Academic Jihad. (Original language publication date, 2006) [In Persian].